Kursy kadrowe organizowane są wspólnie ze szkołą narciarską „Stanisławski”

Terminy kursów 17 - 22 grudnia 2017 – Szczyrk
26 - 31 grudnia 2017 – Szczyrk

Kurs Demonstratora jest przeznaczony dla młodzieży w wieku 12-15 lat. Celem kursu jest doskonalenie techniki jazdy, w tym jazdy sportowej oraz zapoznanie młodzieży z podstawowymi zasadami poruszania się po trasach, zachowaniem bezpieczeństwa w górach, przygotowaniem sprzętu i "osłuchanie" z fachowym słownictwem narciarskim.

Kurs Kwalifikacyjny jest przeznaczony dla młodzieży która ukończyła 16 lat. Celem kursu jest przygotowanie kandydatów na kurs Pomocnik Instruktora PZN INSTRUKTORA SITN) oraz zapoznanie uczestników kursu z podstawowymi wiadomościami niezbędnymi każdemu narciarzowi.

Pomocnik Instruktora PZN/Instruktor SITN jest etapem w uzyskiwaniu pełnych uprawnień instruktorskich. Rozpoczęcie kształcenia na tym poziomie wymaga zaliczenia na odpowiednim poziomie testu sprawnościowego - slalomu giganta (podczas Zawodów Regionalnych). Osoby, które zaliczyły poziom "0" mają obowiązek zaliczyć Zawody Regionalne na co najmniej 6 pkt. w skali 10-punktowej. Osoby rozpoczynające naukę na poziomie "1" bez wcześniejszego zaliczenia egzaminów na poziomie "0", muszą zdobyć na Zawodach Regionalnych co najmniej 8 pkt. Należy mieć ukończone 16 lat w roku, w którym odbywa się I część kursu na stopień Pomocnika
Instruktora PZN/ Instruktora SITN i 17 w przypadku II części kursu.

Cena kursu

• kurs kwalifikacyjny – 550 zł,
• Pomocnik Instruktora PZN (cz. techniczna) = Instruktor SITN – 550 zł,
• Pomocnik Instruktora PZN (cz. metodyczno-sportowa) = Instruktor SITN – 550 zł,
• kurs Demonstratora – 450 zł.

Cena obejmuje:

szkolenie na śniegu, wykłady

Dodatkowe koszty:

40 zł – opłata licencyjna dla SITN – po zdanym egzaminie kończącym każdy etap kursu,
30 zł – indeks.

Koszt wyciągów, zakwaterowanie i wyżywienie we własnym zakresie.

Koszt karnetu na 6 dni w ośrodkach SON i COS w Szczyrku wynosi maksymalnie 405 zł. Przy spełnieniu warunków karty GOPASS cena jest niższa.

Cennik: http://www.szczyrkowski.pl/cenniki/cennik201718/. Polecamy wcześniejszy zakup on-line.

Pomagamy przy wynajmowaniu noclegów na kwaterze prywatnej (ok. 30 zł/doba).

Wskazany zakup materiałów szkoleniowych:

Program Nauczania Narciarstwa Zjazdowego PZN (+DVD) – 70 zł,
Program Nauczania narciarstwa Zjazdowego Dzieci – 70 zł,
Bezpieczeństwo w górach – 25 zł,
Narciarstwo na poziomie (Ron LeMaster) – 60 zł,
Narty 2 (Zbigniew Stanisławski) – 30 zł.

Zajęcia na kursie:

O godzinie i miejscu pierwszego spotkania informujemy w przeddzień rozpoczęcia kursu; W dniu pierwszego spotkania należy być przygotowanym do jazdy na nartach i posiadać karnet na wyciąg.

Zajęcia na śniegu codziennie przez 6 dni od 9.00 do 13.00.
Dwa popołudnia w godzinach 14.00 – 17.00 przeznaczone na wykłady i egzamin pisemny.
W ostatnim dniu egzamin praktyczny na śniegu.
Zajęcia na śniegu prowadzone są na trasie FIS na stokach Skrzycznego, na Małym Skrzycznem lub w innych miejscach na terenie Beskidu Śląskiego.

Zapisy

Podanie danych osobowych

• nazwisko, imię,
• adres (ulica/nr, miejscowość, kod),
• data i miejsce urodzenia,
• imię ojca,
• telefon.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
więcej informacji pod telefonem 608 554 058

Rezerwacja miejsca na kursie Dokonanie wpłaty najpóźniej 2 tygodnie przed rozpoczęciem kursu:
zaliczki w wysokości 100 zł lub pełnej wpłaty. W wypadku zaliczki pozostałą część opłaty należy uregulować w pierwszym dniu kursu.

Rezerwacja noclegu
Istnieje możliwość zarezerwowania noclegu na kwaterze prywatnej w pobliżu wyciągu krzesełkowego na Skrzyczne. Telefon kontaktowy: 33 819 49 53; 504 985 840.
Kurs może być odwołany z powodu braku śniegu.Następuje wtedy 100% zwrot wpłaty.
Rezygnacja z kursu lub noclegu co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem kursu jest równoznaczna ze zwrotem zaliczki lub wpłaty. W okresie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem kursu zaliczka nie jest zwracana.

Dane do przelewu Maria Stanisławska, 97 1140 2004 0000 3902 3841 6804

Weekendowe warsztaty narciarskie

To narty w pigułce. Dwa dni esencjonalnej pracy nad techniką jazdy.
Skierowane są zarówno dla początkujących jak i zaawansowanych narciarzy.
Prowadzone są w grupach do 5 osób na terenie ośrodka w Jasienicy i stokach narciarskich Wisły, Ustronia lub Szczyrku.

Korzystanie z trenażera narciarskiego SKIPOL pozwala na bezpieczne poznanie techniki narciarskiej i bardzo precyzyjne jej dopracowanie.

W okresie jesiennym, (bezśnieżnym) warsztaty mają charakter przygotowujący i aklimatyzujący do sezonu zimowego. Składają się z trzech części: treningu na SKIPOLU, w terenie i na sali gimnastycznej.

Cena warsztatów jesiennych 180 zł

W okresie zimowym, warsztaty składają się z treningu na SKIPOLU i treningu na stoku narciarskim.

Cena warsztatów zimowych 200 zł

18 – 19 listopad 2017
25 – 26 listopad 2017
02 – 03 grudzień 2017
09 – 10 grudzień 2017
16 – 17 grudzień 2017
06 – 07 styczeń 2018

Istnieje możliwość umówienia się na naukę jazdy i doskonalenie techniki indywidualnie lub grupowo poza terminami weekendowych warsztatów narciarskich.

1 godzina indywidualna 80 zł
4 godziny w grupie do 5 osób 100 zł

Więcej informacji i zapisy:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. tel 608 554 058

Wprowadzenie

Witajcie narciarze. Po kilku letnim „carvingowym” zamieszaniu, nasza sytuacja się stabilizuje. Narty, na których zjeżdżamy z górki, dają tyle przyjemności, że co roku coraz większa grupa ludzi szuka trochę wolnego czasu, żeby sobie na nich trochę pojeździć.

Myślę, że warto poświęcić kilka chwil, aby zapoznać się z nową techniką jazdy.  
 
Z góry mówię - jedna technika jazdy nie istnieje. To tak, jakby była jedna religia, czy jeden ustrój polityczny. To po prostu fanatyzm. Każdy jeździ jak chce, byle by miał z tego przyjemność i nie przeszkadzał innym.

Jeżeli ktoś ma narty tradycyjne musi, jeździć na nich w tradycyjny sposób, bo narty proste nie pozwolą mu na wycinanie pełnych, carvingowych skrętów. To, co przedstawiam niżej, dotyczy nart „powyginanych” i nie całkiem powyginanej techniki jazdy.

Słyszałem określenie nart półcarvingowych, a powinno się raczej mówić, o półcarvingowej technice jazdy. Dotyczy ona osób jeżdżących na nowych, taliowanych nartach w tradycyjny sposób. Zmieniając narty proste na taliowane, dla swojego bezpieczeństwa, pamiętajmy o paru uwagach. Przede wszystkim samosterownoś, „samopodkręcanie”, „samoprowadzenie” się nart w skręcie. Narty „chwytając” krawędzie zaczynają podkręcać do skrętu. Jeżeli nie weźmiemy tego pod uwagę, możemy przez nie przelecieć i obudzić się w szpitalu ze skręconym kolanem.

Technika carvingowa jest nową technika jazdy i wymaga od nas nowych umiejętności. Technika carvingowa to eliminowanie zbędnych ruchów i wszelkich przy ruchów. Powinniśmy wymazać większość z poznanych i opanowanych do tych czas umiejętności. Pierwszą rzeczą, jaką powinniśmy zrobić, to zapomnieć o tym, że umiemy jeździć na nartach. Z pewnością dla wielu są to brutalne słowa, ale takie podejście do poznawania nowej techniki bardzo pomaga w jej przestawieniu. Potrafimy już bezpiecznie zjeżdżać, teraz musimy przestawić sposób myślenia i prowadzenia nart. Nauczmy się wycinania pełnych skrętów. Jeżeli potraktujemy temat poważnie i od początku zapomnimy o odciążeniach, rotacjach i innych „tradycyjnych” odruchach, wówczas szybko przestawimy technikę jazdy.

Technika carvingowa to technika koncentracji. Koncentrujemy się na sobie, na swoich odczuciach. Do analizy skrętu (przedstawionej niżej), dodajemy pierwiastek czucia. Tak jak czujemy ciepłe - zimne, słodkie – kwaśne, czujemy też silne – słabe, napięte – luźne. Opieramy się na czuciu głębokim, kinestetycznym. Włączamy swój wewnętrzny telewizor, dzięki któremu „widzimy” - czujemy swoje ułożenie w skrecie.

Potrenować możemy nawet teraz, przed komputerem. Zamykamy oczy i sprawdzamy swoją pozycję. Po chwili czujemy drętwiejące pośladki. Czujemy gdzie boli nas mocniej, gdzie słabiej. Czujemy zbity kręgosłup i opadającą głowę.

Wyprostujmy się. Pokręćmy trochę biodrami. Ustawmy się wygodnie. Dodajmy sobie trochę energii. Potem pamiętamy o tym na śniegu.

Jadąc na nartach, wyjeżdżamy ze skrętu, podjeżdżamy pod górkę. Uginamy się pod ciężarem ciała i w końcu puszczamy, rozluźniamy się. Pozwalamy sobie na krótki lot, krótkie noszenie. W locie przelatujemy nad nartami. Jak tylko łapiemy ląd po drugiej stronie, zaczynamy działać: rozglądamy się, oceniamy jakie mamy szanse, jakie są warunki, jaki jest teren, gdzie są inni….
Najeżdżamy na skręt. Jesteśmy na górze huśtawki. Zaczynamy lecieć w dół. Jedziemy na jajo, chcemy się bardziej rozpędzić, naciskamy na narty. Czujemy ich trzymanie, prostujemy się. Wpychamy narty w skręt. Czujemy noszenie. Jedziemy ręką po śniegu. Mamy wolną przestrzeń. Dodajemy gazu, przytulamy się do śniegu i…

Nie możemy się zapomnieć. Trzeba pozbierać się do następnego skrętu.

Analiza skrętu

Prześledźmy prosty, geometryczny wzorzec wykonania skrętu carvingowego. Jest on identyczny zarówno dla początkujących, jak i wprawnych narciarzy. Skręt ten zależy głównie od nart, ich kształtu i wygięcia. W technice carvingowej to narty wycinają skręt - my im tylko na to pozwalamy.

Boki nart są wycinkami okręgów. Uniwersalne promienie nart, to promienie najczęściej wycinanych skrętów pomiędzy 10 a 14 metrów. Kształt nart bezpośrednio wpływa na promień skrętu i jest jednym z najważniejszych parametrów decydującym o wyborze sprzętu.

O wygięciu się nart, a tym samym o promieniu wycinanego przez nas skrętu najbardziej decyduje kąt ustawienia nart w stosunku do płaszczyzny śniegu. Ustawiając narty pod katem 45 stopni wytniemy skręt o promieniu zgodnym z taliowaniem nart. Zmniejszając kąt wychylenia nart, zwiększamy promień skrętu i odwrotnie, zwiększając kąt zmniejszamy promień wycinanych przez nie skrętów.

Ciężar naszego ciała, jest wystarczającą siłą pozwalającą na odpowiednie wygięcie się nart i dopasowanie ich do skrętu. Na nartach wystarczy stanąć. Nie potrzeba ich dodatkowo przeciążać lub odciążać. Już tylko stojąc na nich wystarczająco je dociążamy. Jednak zmniejszanie nacisku na narty zmniejsza również ich wygięcie, co zwiększa promień skrętu i odwrotnie zwiększenie nacisku na narty zwiększy ich wygięcie i tym samym zmniejszy promień skrętu.

Od twardości nart zależy ich poddawanie się na nasze oddziaływanie. Twardość nart należy dobrać do naszej wagi i preferowanej prędkości jazdy. Podczas wycinania skrętów, narty powinny na całej długości tak samo przylegać do śniegu. Narty zbyt sztywne będą się wcinać tylko przodem i tyłem, a ich środek będzie wisiał w powietrzu. W nartach zbyt miękkich przody i tyły będą dryfować.

Pozycje na nartach

W technice carvingovej zwracamy uwagę na czystość wycinanych przez narty skrętów.

To narty wycinają skręty. Żeby dopasować się do jadących nart musimy płynnie poruszać się w trzech płaszczyznach:

• strzałkowej - pochylenie do przodu i odchylenie do tyłu,
• czołowej - w zależności od siły odśrodkowej, wychylanie się do wewnątrz skrętu.
• kierunkowej - na wprost do kierunku jazdy, eliminacja rotacji i kontrrotacji.

W płaszczyźnie strzałkowej (odchylenie i pochylenie) miejsce naszego nacisku na narty regulujemy dwoma sposobami.

przesuwanie stopami pod kolanami. Korpus ciała jest w miejscu, a stopy wędrują pod nami szukając równego oparcia na palcach śródstopiu i pięcie, całej stopie.(warunek - miękkie, rozluźnione buty)

odchylanie i pochylanie tułowia, manewrowanie środkiem ciężkości naszego ciała w stosunku do nart. Narty są w jednym miejscu a tułów szuka równego oparcia się na palcach, śródstopiu i piętach (całej stopie).

Ustawienie na wprost do kierunku jazdy. Narty wycinając skręt jadą na wprost, dla tego i my powinniśmy ustawić się na wprost do jazdy.

• jeżeli mocniej stoimy na wewnętrznej nodze, wówczas pchamy, „obracamy” zewnętrzną stopę, kolano, biodro, ramię do przodu.
• jeżeli mocniej stoimy na zewnętrznej nodze, wówczas cofamy, „obracamy” wewnętrzną stopę, kolano, biodro, ramię do tyłu.

Wychylenie w skręcie uzależniamy od siły odśrodkowej, czyli:

• promienia wycinanego przez narty skrętu,
• prędkości ślizgu nart po wycinanym przez nie okręgu,
• ciężaru naszego ciała,
• sposobu, jakości prowadzenia nart na krawędziach.

Pewne i stabilne zapieranie się na nartach, daje nam możliwość wyczucia działającej na nas siły odśrodkowej.

Początkowo zapieramy się na zewnętrznej nodze, wewnętrzną prowadzimy płasko, traktujemy nartę zewnętrzną jako prowadzącą, a nartę wewnętrzną jako podpórkę wzmacniającą siłę odśrodkową.

„Musimy skutecznie wychylić się do skrętu, żeby ustawić narty na krawędziach”

Stopniowo wyczuwając siłę odśrodkową dajemy się jej unieść i zawężamy prowadzenie nart doprowadzając do zwiększania się naszego wychylenia w skręcie.

Nasza pozycja w skręcie uzależniona jest od: dynamiki przejazdu, umiejętności prowadzenia nart na krawędziach w skręcie, lecz głównie naszej umiejętności wyczucia siły odśrodkowej i reakcji na nią. Staramy się doprowadzić do spokojnego, luźnego i swobodnego stania na nartach podczas całego przejazdu. Wychylamy się do skrętu równo całym ciałem, jak wahadło. Tak jak równo stoimy, tak równo się wychylamy.

Oprócz równego balansowania ciałem z jednej na drugą stronę, możemy pogłębienie wychylenia zwiększać mocniejszym wejściem biodrami. Stosujemy wówczas technikę biodrową, w której biodra są najgłębiej wprowadzane do skrętu. Technikę tą stosują zawodnicy. Jest to technika slalomowa i gigantowa. Stosowana jest również w nierównym, trudnym terenie. Uwaga – jest możliwość wyjazdu na biodrze ze skrętu z powodu zbyt „ostrego” zaczepienia krawędzi nart w śniegu.

Technika barkowa jest odwrotnością techniki biodrowej. Jest to najnowsza i możliwa do wykonania jedynie na nartach taliowanych technika jazdy w skręcie. Podobna do jazdy na motorach po torze. Motocyklista ustawia się biodrem po wewnętrznej części skrętu, motor jednak prowadzi możliwie pionowo by mieć lepszą przyczepność kół z asfaltem. Patrząc na cały układ motocyklista + motor koła stykają się z podłożem pod optymalnym kątem. Środek układu odchylony jest na zewnątrz, natomiast góra przeważa balansując do środka skrętu.

Jest to technika stosowana w slalomie carvingowym.

Technika ta powstała w momencie wprowadzenia w miejsce tyczek, boi carvingowych przed którymi nie trzeba się chować w skręcie w obawie o uderzenie. Wręcz przeciwnie, można się całkowicie otworzyć i skupić swoją uwagę na prowadzeniu nart i balansowaniu ciałem.

Zasady prowadzenia nart w jeździe

1. Cała narta równo dociśnięta do śniegu – tak samo wycina skręt przód narty, jej środek i tył. Przeciążenie przodów lub tyłów nart może być stosowane w technice sportowej. U osób początkujących, takie przeciążenia nart, doprowadzają do rotacji nart a w konsekwencji ich dryfowania i utraty kontroli nad jazdą.

2. Obie narty równo dociśnięte do śniegu — wcinające się narty w śnieg, wydrążają w nim rowki na „bandach”. Głębokość tych rowków a tym samym oparcie naszych nart o śnieg, zależy od: twardości śniegu, sztywności nart, ich przygotowania i naszej techniki.

Zwiększająca się prędkość w skręcie zwiększa wyrzucającą nas siłę odśrodkową. Nie chcąc wylecieć ze skrętu mocniej opieramy się na nartach.

Gęstość śniegu ma jednak swoją wartość graniczną. Nawet dobrze przygotowana narta, idealnie krojąca śnieg, przy pewnej sile granicznej, zgniata śnieg, co doprowadza do dryfowania w skręcie. W celu zwiększenia prędkości bez dryfowania należy rozłożyć swoje oparcie na obie narty, co teoretycznie pozwala na podwojenie prędkości jazdy z zachowaniem czystości cięcia.

3. Obie narty równo dociśnięte do śniegu podczas całego przejazdu – geometria nart taliowanych pozwala na wycięcie pełnego skrętu bez konieczności ich obracania (analiza skrętu), co więcej, każde odciążenie nart lub ich przeciążenie połączone z rotacją, doprowadza do zrywania krawędzi, dryfowania nart i w konsekwencji do utraty kontroli nad skrętem. Idealnym rozwiązaniem tego problemu jest kompensacja omówiona w skręcie kompensacyjnym.

4. Nie interesuje nas prędkość, interesuje nas czystość krawędzi, prędkość sama przyjdzie.

Pierwsze ślizgi

Stojąc na krawędziach nart w skos stoku, czujemy się pewnie i stabilnie. Jesteśmy w stanie się rozluźnić i przyjąć naturalną, niczym nie skrępowaną pozycję (omówioną w pozycjach). W utrzymaniu takiej pozycji pomaga nam oparcie się na krawędzi dolnej narty, górną ustawiamy płasko i traktujemy ją jako podpórkę.

Tak też rozpoczynamy pierwsze ślizgi, wzdłuż krawędzi zewnętrznej, dolnej narty.

Wewnętrzną, górną nartę prowadzimy płasko, szeroko odsuniętą w górę, ułatwia nam to zachowanie równowagi.

Celem tego ćwiczenia jest wyczucie naturalnego promienia skrętu wycinanego przez nartę i dopasowanie się do niego.

W miarę opanowywania ślizgu na zewnętrznej narcie, wprowadzamy ćwiczenia do jazdy na dwóch nartach doprowadzając do stabilnego stania na dwóch nogach w trakcie wykonywania całego ślizgu. Powinniśmy mieć takie samo wrażenie stabilności stojąc na krawędziach nart w miejscu i w czasie jazdy

Ważne jest rozpoczęcie ślizgu na krawędziach nart. Najpierw ustawiamy narty na krawędziach, potem się na nich opieramy.

Wchodzenie na krawędzie z już dryfujących nart jest o wiele trudniejsze i przeważnie doprowadza do ześlizgu.

Ćwiczymy zawsze do zatrzymania i oglądamy zostawione po sobie ślady.

Próbujemy się ślizgać pod różnymi kątami do linii spadku stoku. Zaczynamy od małych skosów i małej prędkości, z dojściem do najazdu na wprost, wzdłuż linii spadku stoku.

Obserwujemy, do którego momentu narty się rozpędzają, a w którym zaczynają hamować. Odczytywanie nachylenia stoku i geometrii wycinanego przez narty skrętu, ułatwia nam bezpieczne planowanie trasy przejazdu.

Obserwujemy ślady pozostawione przez narty. Czy są widoczne w postaci cienkich równych kresek? A może są zakłócone i rozmazane? Szukamy przyczyny ewentualnych zakłóceń.

Powinniśmy stać równo na krawędziach obu nart na wprost do jazdy. Pochylamy do stoku najpierw kolana, potem biodra. Wyprzedzamy myślami narty, szukamy stabilności w ich krawędziach, rozluźniamy się.  

Nie czujemy różnicy, kiedy stoimy w skos stoku i kiedy ślizgamy się w skręcie.

Najazd na skręt

Najazd na skręt jest nowym elementem w technice narciarskiej. Jeżeli miał bym powiedzieć, co rewolucyjnego wniósł carving do techniki narciarskiej - to, właśnie najazd na skręt. Narta prosta ustawiona na dolnej krawędzi będzie jechała prosto. Taliowana narta carvingowa w tym samym położeniu zacznie wycinać skręt w dół stoku. Nawet wprawni narciarze mają obawę przed taką jazdą. Trzeba dobrego kaskadera, żeby zrobić to na stromej górze. Najlepiej jeździ się jednak na średnio nachylonych, szerokich trasach. Mówi się wtedy o pływaniu, fruwaniu, lataniu…

Zacznijmy więc od wyszukania lekko nachylonego, wręcz płaskiego stoku. Nie możemy myśleć o hamowaniu, wytracaniu nabieranej prędkości. Musimy dać się ponieść narcie.

Najeżdżając na skręt, jedziemy najpierw w skos stoku na górnych krawędziach obu nart, odchylamy górne kolano do stoku, ustawiamy górną nartę pod większym kątem do śniegu niż dolną. W efekcie zaczyna ona podjeżdżać do góry. Utrzymujemy tę pozycję doprowadzając do szerokiego ustawienia nóg.

Górna narta sama przestawi nam się z górnej krawędzi na dolną. Kolano przeleci nam w dół nad stopą i przełoży nartę na dolną krawędź. Na razie nie zmieniamy pozycji. Obserwujemy nartę i jej wracanie do nas.

Nie obracamy nart ! W momencie, kiedy narta jest „płaska” pilnujemy jej, żeby się nie obróciła. Poznajemy grę krawędzi - górna krawędź narta jedzie pod górę, dolna krawędź narta jedzie w dół.

Ćwiczenie to jest rewelacyjne w nauczaniu najazdu na skręt, gdyż ustawia nas w dziwnej pozycji. Nie możemy podskoczyć, obrócić nart. Będąc w szerokiej pozycji, zmuszeni jesteśmy do czekania na to, co narty z nami zrobią? Musimy zaufać krawędziom nart (ich geometrii), że zaczną do siebie wracać. Jest to również początek skrętu carvingowego.

Zmieniając stanie z dolnej narty na górna, rozpoczynamy ślizg w skręcie. Zanim wytniemy pełny skręt, popróbujmy sobie parę razy przejście z narty na nartę. Najpierw musimy dobrze wyczuć nartę zanim jej zaufamy.

Przejście z narty dolnej na górną zróbmy w momencie równoległego ustawienia nart w pozycji możliwie szerokiej. W takiej pozycji wycinamy pierwsze skręty, tak jak w ślizgach w skos stoku, zewnętrzna narta wycina, wewnętrzna podpiera.

Musimy uważać, żeby nie przelecieć przez nartę. Pamiętajmy, że narta ustawiona na krawędzi zacznie wycinać skręt i podjeżdżać pod nas. Ustawmy się na niej stabilnie i dajmy się jej Prowadzić. Jadąc tak znajdziemy dużo czasu na myślenie i analizowanie tego, co się z nami dzieje. Jeżeli znajdziemy pierwsze symptomy utraty równowagi, od razu musimy na nie reagować. Czym dalej w skręcie, tym większa prędkość i większe siły. Nie śpieszymy się narta sama musi wyciąć swoją drogę. Pozwólmy jej na to.

Zaczynamy szeroko, kończymy wąsko.

Dochodzimy do jazdy na obu nartach w całym skręcie carvingowym.

Skręt carvingowy

Jazda na obu nartach daje najwięcej przyjemności. Najbardziej naturalne jest ustawienie nóg na szerokość bioder, równe obciążenie obu nóg, równe wychylanie się w skręcie.

Skupiamy się nad tym, co się z nami dzieje, i co czujemy w czasie jazdy? Rozluźniamy się. Eliminujemy wszelkie napięcia, żadnych nie naturalnych pozycji. Im luźniej pojedziemy, tym więcej przyjemności odczujemy.

Zacznijmy od wykończenia skrętu, gdyż sterowanie kolejnym skrętem zaczyna się od wykończenia poprzedniego. Planowanie jazdy, to jak rysowanie cyrklem po papierze. Łączenie kolejnych skrętów zbyt szybko ze sobą, doprowadza do rozpędzania się. Końcówka skrętu, to podjazd pod stok i wyhamowanie prędkości. Jeżeli podjazdu będzie zbyt mało, to kolejny skręt może być zbyt szybki i przez to niekontrolowany.

Jeżeli uznajemy, że dobrze byłoby zmienić już krawędzie i jechać w drugą stronę, rozluźniamy nogi. Rozluźnienie mięśni utrzymujących nas w równowadze (przeciw działającej sile wyrzuceniowej*) spowoduje wyrzucenie nas w dół stoku, na zewnątrz skrętu. Wykorzystanie tej siły, do przerzucenia nas na drugą stronę nart, pozwala nam na zredukowanie wszystkich związanych z tym ruchów i czynności. Nasza praca ogranicza się jedynie do poddania się działaniu i utrzymania równowagi.

Przejście z górnych krawędzi nart na dolne, wyczuwamy w stopach. Kończąc skręt opieramy się na wewnętrznych częściach dolnej stopy (paluch, śródstopie, pięta) i zewnętrznych częściach wewnętrznej, górnej stopy. Rozluźniając się poddajemy się sile wyrzucającej nas ze skrętu i zaczynamy przelatywać nad nartami w dół stoku. W stopach czujemy wówczas oparcie na całej ich powierzchni, a potem, oparcie po przeciwnej stronie niż poprzednio. W górnej stopie paluch, wewnętrzna część śródstopia i pięty, w dolnej paluszek, zewnętrzne części śródstopia i pięty.

Jak tylko, wyczujemy oparcie na dolnych krawędziach nart, wykorzystajmy to, do docisku nart i wprowadzenia ich w ślizg po okręgu. Prostujemy się do wewnątrz skrętu, przeciwnie do siły odśrodkowej.

Od tego momentu zaczyna się jazda w skręcie. Skupmy się na równym wychyleniu, czystym prowadzeniu krawędzi nart, to do ich toru się dopasowujemy. Nie róbmy niczego na siłę. Nasz ciężar w zupełności wystarczy do dociążenia nart.

Nie szukamy stromych stoków. Lepsze są płaskie, długie i szerokie. Jadąc, wyczuwamy lekkość w trakcie dojeżdżania do linii spadku stoku i narastającą ciężkość po jej przekroczeniu.

Bawmy się jazdą i czystością wycinanych skrętów odciążenia i przeciążenia związane z kierunkiem naszej jazdy względem siły grawitacji kompensujmy pracą ciałem, tak żeby pozostawione przez narty ślady miały identyczną głębokość podczas całej naszej jazdy.

* Siła wyrzuceniowa – to jakkolwiek nazwana siła lub suma sił odśrodkowej, dośrodkowej i grawitacji, która po prostu wyrzuca nas ze skrętu.

Kompensacja

Jest techniką znaną, lecz słabo rozpowszechnioną. Narty carvingowe idealnie nadają się do jej stosowania.

Kompensacja, jak sama nazwa mówi polega na kompensowaniu, czyli wyrównywaniu. Powinno zależeć nam na tym, żebyśmy mieli cały czas, w trakcie całego przejazdu tyle samo energii działającej na narty. Wówczas narty będą jednakowo trzymać podczas całej jazdy. Jeżeli w jakimś momencie jazdy mamy tej energii za dużo, musimy ją pominąć. Jeżeli mamy jej za mało, musimy ją znaleźć. Oddziaływanie na nas siły grawitacji (bo na jej wykorzystaniu będziemy bazować), najlepiej wyczujemy jadąc po garbach terenowych. Podjeżdżając pod górkę czujemy zwiększającą się siłę wgniatającą nas w narty. Wjeżdżając na szczyt czujemy lekkość. Potem już lecimy w powietrzu i z impetem zjeżdżamy w dół po drugiej stronie garbu.

Wyjeżdżając ze skrętu oddalamy się od siły grawitacji, (czyli - podjeżdżamy pod górkę). Najeżdżając na skręt, zjeżdżamy z górki. Przejście ze skrętu w skręt jest momentem pokonywania garbu. Odpowiednio prostując się i uginając możemy sparować przeciążenie i nie wylecieć w powietrze.

Kończąc skręt rozluźniamy się i przelatujemy nad nartami w dół stoku, tak jak w skręcie carvingowym (puszczenie kolan pod brodę na szczycie garbu).

Wchodząc w kolejny ślizg w dół stoku, w pozycji można powiedzieć „kibelkowej”, prostujemy się, napieramy na narty. Teraz szukamy oparcia, szukamy prędkość. Do linii spadku stoku dojeżdżamy wyprostowani i mocno wychyleni do osi skrętu (zjazd z garbu).

Prostowanie się i uginanie robimy płynnie tak jak płynnie narastają obciążenia w jeździe. Jeden wyprost i jedno ugięcie. Działamy jak olbrzymi resor. Ruch czujemy w każdym stawie

Kompensacja jest podstawowa techniką w fun i race carvingu

Ćwiczenie kompensacji rozpoczynamy w niskiej pozycji od pracy nóg.

Stopniowo dodajemy tułów i ręce

Dochodzimy do płynnej kompensacji w jeździe

Przedstawiona na prezentacji technika jazdy jest jednym ze sposobów jazdy na nartach, oczywiście nie jedynym. Kierowana jest do osób umiejących jeździć, czyli osób poruszających się już w bezpieczny sposób po stoku.

Uczenie pługów i jazdy kątowej jest tutaj zbyteczne. Należy wyostrzać jazdę, stąd carving, który pozwala na jazdę przez cały czas na krawędziach nart. Czyli swoiste życie na krawędzi ale!!! kontrolowane.  

Uczenie nowej techniki jazdy oparte jest na nowej metodyce szkolenia kierującej się na zrozumienie i wyczucie nauczanego ruchu. Zapraszam do krótkiego skupienia się i fajnej zabawy.

Marek Ogorzałek

Chciałbym podziękować wszystkim osobom które przyczyniły się do tego projektu.

Kursantom za zaufanie i otwarte przyjmowanie naszych uwag i sugestii.
Instruktorom za oddanie w pracy. Stowarzyszeniu Instruktorów i Trenerów Narciarstwa za "doping" w pracy.
Lecz głównie mojej rodzine, tylko Iza wie ile czasu poświęciłem na planowanie i opracowywanie materiałów.
Przedstawiona wyżej prezentacja jest esencją mojej kilkuletniej pracy dydaktycznej.
W prezentacji wzieli udział:

Instruktorzy:
Zbyszek Dendys, Grzegorz Dendys - "Atomic Demo Team Poland"
Ewa Konderla
Łukasz Mol

Kursanci "Carving Ski S'cool" 2000 - 2003r.
szczególne podziękowanie dla Jacka Figury - "Spider"

Opracowanie graficzne”techniki jazdy”:
Dorota Feodorów, Mirek i Tereska Dymek, Marcin Bialik, Piotr Trybalski, Jacek Trzemżalski, Wojtek Biegun

Wprowadzenie

Uczenie nowej techniki narciarskiej, to uczenie nowej koordynacji ruchowej. Osoby stykające się z różnymi formami ruchu, mające wysoką ogólną koordynację ruchową, wyczucie ciała w czasie i przestrzeni, szybko oswajają się z nowymi warunkami, a ich postępy w nauce są nieporównywalnie szybsze.

Nauczanie ruchu związane jest z nauczaniem myślenia o tym ruchu, przeprowadzania sprawnej selekcji w wysyłaniu i odbieraniu informacji płynących do i z pracujących mięśni. Uczeń musi sobie wyobrazić to, co ma wykonać w narzuconej kolejności, wydać polecenia do kolejnych pracujących po sobie grup mięśniowych, tak, aby za pomocą ich skurczów i rozluźnień sterować wykonywanym ruchem. Musi to być nie tyle czynność przemyślana i zaplanowana, ale i stale kontrolowana w trakcie jej wykonywania.

Im większe skomplikowanie sekwencji ruchowych i szybkość ich wykonania, tym więcej informacji należy wysłać, odebrać i przeanalizować w krótszym czasie. Działania nauczyciela w nauczaniu tak rozumianego ruchu polegają na eliminacji niepotrzebnych i zbędnych kanałów przepływu informacji między pracującymi mięśniami a ośrodkiem kierującym. Ograniczanie informacji zbędnych, blokujących i zakłócających sprawne funkcjonowanie organizmu. Koncentrowanie ucznia na sprawnym i szybkim wyszukiwaniu informacji, ich sterowanie i kierowanie, bezpośrednio wpływa na skuteczność i efektywność stosowanej przez niego techniki jazdy.

Do świadomego sterowania wykonywanymi przez ucznia ruchami potrzebny jest sprawnie funkcjonujący system czucia głębokiego (kinestetycznego). Tak jak muzyk ćwiczy słuch, kucharz smak, zegarmistrz oko, chirurg rękę - sportowiec ćwiczy czucie i kontrolę ruchów własnego ciała w czasie i przestrzeni.

Analiza skrętu

Prezentujemy tu prosty, geometryczny wzorzec wykonania skrętu carvingowego.

Jest on obowiązujący zarówno przy stawianiu pierwszych kroków, jak i w szlifowaniu techniki sportowej. Skręt ten zależy od kształtu narty, jej kątowego ustawienia względem śniegu, docisku narty do śniegu i jej wygięcia. W technice carvingowej to narty wycinają skręt, a my im tylko na to pozwalamy.

Boki nart są wycinkami okręgów. Uniwersalne promienie nart, to promienie najczęściej wycinanych skrętów. Wahają się od 10 do 14 metrów. Kształt nart bezpośrednio wpływa na promień skrętu i jest jednym z najważniejszych parametrów decydujących o wyborze sprzętu.

Kąt ustawienia nart w stosunku do płaszczyzny śniegu decyduje o ich wygięciu promieniu wycinanego skrętu. Ustawienie nart pod kątem 45 stopni pozwala wycinać skręty o promieniu zgodnym z ich taliowaniem. Zmniejszenie kąta, zwiększa promień wycinanych przez narty skrętów i odwrotnie, zwiększenie go, powoduje ich mocniejsze wygięcie, przez co promień skrętu jest ciaśniejszy.

Siła docisku wpływa na wygięcie się nart. Masa narciarza jest wystarczającą siłą pozwalającą na odpowiednie wygięcie się nart i dopasowanie ich do skrętu. Na nartach wystarczy stanąć. Zmniejszenie nacisku na narty zmniejsza ich wygięcie i zwiększa promień skrętu i odwrotnie zwiększenie nacisku na narty zwiększa ich wygięcie i zmniejsza promień skrętu.

Twardość nart należy dobrać do masy narciarza i preferowanej przez niego prędkości jazdy. Podczas wycinanych skrętów narty powinny na całej swojej długości dopasować się do promienia skrętu. Narty zbyt sztywne wcinają się tylko przodem i tyłem, a ich środek wisi w powietrzu. W nartach zbyt miękkich przody i tyły dryfują.

Pozycja zrównoważona

Technika carvingowa zwraca uwagę na czystość wycinanych przez narty skrętów.

To narty prowadzą skręt a Ty musisz się do nich dopasować. Równe dociskanie nart na całej ich długości do śniegu uzależnione jest od Twojego oparcia się na nich. Ustawiaj się według płaszczyzny strzałkowej (odchylenie, pochylenie), płaszczyzny czołowej (wychylenie w skręcie) i obracaj się na wprost do kierunku jazdy (rotacja, kontrrotacja)

Płaszczyzna strzałkowa (odchylenie, pochylenie). Manewrowanie nartami w stosunku do środka ciężkości. Wysuwaj nogi do przodu lub tyłu w stosunku do bioder. Pracuj tylko stopami, od kolan w dół (warunek - miękkie lub rozpięte buty). Korpus ciała jest w jednym miejscu, a stopy wędrują pod nim szukając równego oparcia na palcach, śródstopiu i piętach.

Manewruj środkiem ciężkości w stosunku do nart. Odchylaj i pochylaj się tułowiem w stosunku do nart. Narty są w jednym miejscu a tułów wędruje nad nimi szukając równego oparcia się na całej stopie, tak samo na palcach, śródstopiu i piętach.

Wychylenie w skręcie uzależnione jest od prędkości jazdy i działającej na ciebie siły odśrodkowej. Rozpoczynaj od pochylania kolan na małych prędkościach w celu złapania ślizgu na krawędziach nart. Stopniowo dodawaj wychylenie bioder i całego ciała. Zwracaj uwagę na opieranie się na wewnętrznych częściach zewnętrznej stopy i zewnętrznych częściach wewnętrznej stopy (patrz czucie głębokie).

Ustawienie na wprost do kierunku jazdy. Narty wycinając skręt jadą na wprost swojego toru, dla tego my powinniśmy się ustawić na wprost nart. Opierając się na wewnętrznej nodze, pchaj zewnętrzną nogę, biodro, bark do przodu, lub odwrotnie, opierając się na zewnętrznej nodze, cofaj wewnętrzną nogę, biodro, bark. Staraj się ustawić na wprost do kierunku jazdy. Nie zostawiaj nogi zewnętrznej z tyłu.

Pozycja w jeździe uzależniona jest od dynamiki przejazdu i umiejętności. Staraj się doprowadzić do spokojnego, luźnego i swobodnego utrzymania na nartach w trakcie całego przejazdu. Wychylaj się do skrętu równo całym ciałem jak wahadło. Tak jak równo stoisz, tak równo się wychylaj.

Technika biodrowa, jest konsekwencją stosowania techniki tradycyjnej, w której biodro jest najgłębiej wprowadzane do skrętu. Stosują ją niemal wszyscy zawodnicy. Jest to technika slalomowa i gigantowa. Stosowana jest w trudnym i nierównym terenie. Uwaga - często wyjeżdża się na biodrze ze skrętu z powodu zbyt "ostrego" zaczepienia krawędzi nart w śniegu.

Technika barkowa jest odwrotnością techniki biodrowej. Jest to najnowsza technika jazdy w skręcie. Podobnie jak jazda na szybkich motocyklach na torze. W skręcie układasz się biodrem i całą resztą ciała po wewnętrznej części motoru. Maszynę ustawiasz maksymalnie pionowo by miała lepszą przyczepność z asfaltem. Patrząc na cały układ, biodro dajesz na zewnątrz, a głowę i ramiona układasz jak najbliżej śniegu, stanowiąc tym samym przeciwwagę do wyrzucającej Cię na zewnątrz siły odśrodkowej.

Zasady prowadzenia nart w skręcie

cała narta ma być równo dociśnięta do śniegu - tak samo wycina skręt przód narty, jej środek i piętka.
 
obie narty równo dociśnięte są do śniegu - nacisk narty zewnętrznej jest taki sam jak narty wewnętrznej.
 
obie narty równo dociśnięte są do śniegu podczas całego przejazdu - nie dopuszczamy do odciążeń i przeciążeń nart w jeździe - kompensacja.
 
nie interesuje cię prędkość interesuje cię czystość krawędzi, prędkość sama przyjdzie.

Pierwsze ślizgi

Stojąc na krawędziach nart w skos stoku czujesz się pewnie i stabilnie.

Jesteś w stanie się rozluźnić i przyjąć naturalną, niczym nie skrępowaną pozycję. Wykonując pierwsze ślizgi na krawędziach nart, staraj się, by tej pozycji nie stracić. Ślizgające się pod Tobą narty dalej oparte są na krawędziach i w jeździe powinieneś mieć takie samo wrażenie stabilnego oparcia się o nie jak w czasie stania.

Początkowe ślizgi powinny być wykonywane w oparciu o zewnętrzną (dolną) nartę. Wewnętrzną (górną) prowadź płasko, ułatwiając sobie utrzymanie równowagi. Celem ćwiczenia jest wyczucie naturalnego promienia skrętu wycinanego przez nartę i dopasowania się do niego. Efektem jest luźna jazda na dwóch nartach.

Ważne jest rozpoczęcie ślizgu na krawędziach nart. Najpierw ustaw nartę na krawędzi i dopiero potem się na niej opieraj. Wchodzenie na krawędzie z już dryfujących nart jest o wiele trudniejsze i przeważnie doprowadza do ześlizgu. Ćwicz zawsze do zatrzymania i obserwuj zostawione na śniegu ślady.

Ślizgi próbuj pod różnym kątem do linii spadku stoku, zaczynając od małych skosów i małej prędkości z dojściem do najazdu na wprost, wzdłuż linii spadku stoku. Obserwuj, do którego momentu narty się rozpędzają, a w którym zaczynają hamować. Odczytywanie nachylenia stoku i geometrii wycinanego przez narty łuku, wyjazdu ze skrętu, ułatwi Ci późniejsze bezpieczne planowanie trasy przejazdu.

Obserwuj ślady pozostawione przez narty. Czy są widoczne w postaci cienkich równych kresek? A może są zakłócone i rozmazane? Szukaj przyczyny ewentualnych zakłóceń. Powinieneś stać równo na krawędziach obu nart, jak do jazdy wprost. Pochylaj do stoku najpierw kolana, potem biodra. Wyprzedzaj myślami narty, szukaj stabilności w ich krawędziach, rozluźniaj się, tak żebyś nie czuł różnicy, kiedy stoisz w skos stoku a kiedy się ślizgasz.

Najazd na skręt

Umiesz już wyjechać ze skrętu, czyli poruszać się od linii spadku stoku do podjazdu pod górę.

Najazd na skręt jest nowym elementem, rzadko spotykanym w technice tradycyjnej, w której jeździło się na górnych krawędziach nart. W technice carvingowej cały dojazd do linii spadku stoku wykonany jest na dolnych krawędziach nart. Z tą częścią skrętu najwięcej problemów mają "mocno zakorzenieni" tradycjonaliści.

Jadąc w skos stoku na krawędziach obu nart odchylasz górne kolano do stoku, ustawiasz tym samym górną nartę pod większym kątem do śniegu niż dolną. W efekcie zaczyna ona odjeżdżać do góry. Utrzymaj tę pozycję, tak by doprowadzić do szerokiego ustawienia nóg.

Górna narta sama przestawi Ci się na dolną krawędź. Jedziesz przez moment w szerokiej pozycji na wewnętrznych krawędziach obu nart. Jesteś w pozycji uniemożliwiającej Ci wykonanie odciążenia i rotacji nart. Jesteś zmuszony do kontynuowania ślizgu i czekania na efekty. Pochyl się delikatnie głową i ramionami nad górną nartą, dociśnij ją mocniej. Zmiana nacisku z dolnej narty na górną, rozpocznie nowy skręt.

Stabilnie oparty na dolnej krawędzi górnej narty rozpoczynasz ślizg w skręcie w kierunku linii spadku stoku. Uważaj byś nie przeleciał przez nartę. Przejście z dolnej narty na górną zrób w momencie, kiedy narty są równo ustawione. Musisz pamiętać, że narta ustawiona na krawędzi zacznie wycinać skręt i podjeżdżać pod Ciebie. Nie przeleć przez nią, bo zgubisz krawędź i stracisz ślizg.

Wykonując pierwsze ślizgi utrzymuj pozycję szeroką. Zewnętrzna narta wycina, wewnętrzna podpiera. Będziesz miał zaskakująco dużo czasu na rozmyślanie i korygowanie sylwetki. Nie śpiesz się, narta sama zrobi za Ciebie całą robotę. Teraz najważniejsze, to znaleźć naprężenia pozostałe po dotychczasowej jeździe. Jeżeli utrzymujesz równowagę i opierasz się na zewnętrznej nodze, możesz zawężać prowadzenie nart.

Skręt carvingowy

Jazda na obu nartach daje najwięcej przyjemności. Najbardziej naturalne jest ustawienie nóg na szerokość bioder, równe obciążanie obu nart, przechylanie ich razem na krawędzie, równe ich prowadzenie (bez zostawiania zewnętrznej).

Podczas skrętu carvingowego skup uwagę nad tym, co się dzieje z Tobą i co czujesz podczas jazdy. Postaraj się rozluźnić, nie przyjmuj żadnych nienaturalnych pozycji. Im luźniej pojedziesz tym więcej przyjemności odczujesz.

Wykańczanie skrętu - sterowanie kolejnym skrętem zaczyna się od wykończenia poprzedniego. Planowanie toru jazdy, to jak rysowanie cyrklem po papierze. Łączenie kolejnych skrętów zbyt szybko ze sobą, doprowadza do rozpędzania się. Końcówka skrętu, to podjazd pod stok i wyhamowywanie prędkości. Jeżeli podjazdu będzie zbyt mało, to kolejny skręt może być za szybki i niekontrolowany. Zawsze kontroluj swoją jazdę.

Jeżeli uznałeś że dobrze byłoby już zmienić krawędzie i jechać w drugą stronę, rozluźnij nogi. Rozluźnienie mięśni utrzymujących Cię w równowadze, spowoduje wyrzucanie Cię w dół stoku, na zewnątrz skrętu. Wykorzystanie siły odśrodkowej i grawitacji do przerzucenia Cię na drugą stronę nart, pozwala na zredukowanie wszelkich związanych z tym ruchów i czynności. Twoja praca ogranicza się do kontroli równowagi.

Przejście z górnych krawędzi nart na dolne wyczujesz w stopie. Kończąc skręt opierasz się na wewnętrznych częściach dolnej stopy i zewnętrznych częściach górnej stopy. Rozluźniając się zaczynasz przelatywać nad nartami w dół. W stopie czujesz wówczas oparcie na całej jej powierzchni. Jak tylko poczujesz że narty łapią dolne krawędzie, zaczniesz opierać się na wewnętrznych częściach górnej stopy i zewnętrznych częściach dolnej. Oparcie to wykorzystaj do docisku nart i wprowadzenia ich w ślizg po okręgu.

Od tego momentu zaczyna się jazda w skręcie. Skup się na czystym prowadzeniu krawędzi nart, do nich powinieneś się dopasować. Dociskaj narty do śniegu. Nie rób niczego na siłę, masa, jaką dysponujesz w zupełności wystarczy na dociążenie nart. Jadąc, wyczuwasz lekkość odciążenia w trakcie dojazdu do linii spadku stoku i przeciążenia występujące po jej przekroczeniu. Nie szukaj stromych stoków. Lepsze są płaskie, długie i szerokie. Baw się jazdą i czystością wycinanych skrętów.

Kompensacja

W myśl trzeciej zasady carvingu staraj się utrzymać równy docisk nart do śniegu podczas całego przejazdu.

Odjeżdżając od linii spadku stoku jesteś w przeciążeniu, dojeżdżając do niej w odciążeniu. Tak jak w przejeździe przez garb terenowy. Podjeżdżając pod górkę czujesz zwiększającą się siłę wgniatającą Cię w narty. Wjeżdżając na szczyt, czujesz lekkość, potem już lecisz w powietrzu. Prostując się i uginając w odpowiednich momentach możesz nie dopuścić do wybicia Cię w powietrze.

Kończąc poprzedni skręt odjeżdżasz od linii spadku stoku, oddalasz się od siły grawitacji, podjeżdżasz pod górkę. Zaczynasz czuć coraz to większą siłę wgniatającą cię w narty. Poddajesz się jej, uginasz się całym ciałem pod zwiększającym się ciężarem. Zbliżasz się do nart i nie dopuszczasz do ich przeciążenia.

Rozluźniając się, pozwalasz sile grawitacji wraz z siłą odśrodkową na "wyrzucenie" Cię ze skrętu. Przelatujesz w niskiej pozycji nad płasko ustawionymi nartami. Przechodzisz w ten sposób z górnych krawędzi na dolne.

Wyczuwając zaczepienie na dolnych krawędziach nart starasz się jak najszybciej je dociążyć, "przykleić się do śniegu". Prostując się do środka skrętu, w dół stoku dociążasz narty, powodujesz ich wygięcie i wprawiasz je w ruch po okręgu. Tworząca się wówczas siła odśrodkowa utrzymuje cię w równowadze. Przejeżdżasz przez linię spadku stoku w pozycji wyprostowanej.
 

Rekreacja

Szukaj harmonii między ciałem i naturą. Jadąc na nartach wyczuwaj momenty odciążenia i przeciążenia nart.

Likwiduj je odpowiednią kompensacją. Rozluźniaj się i kieruj uwagę na przyjemność odczuwaną w trakcie jazdy. Odnajduj pozycję najbardziej odpowiadającą Twoim upodobaniom.

Szukaj harmonii między ciałem i naturą. Jadąc na nartach wyczuwaj momenty odciążenia i przeciążenia nart. Likwiduj je odpowiednią kompensacją. Rozluźniaj się i kieruj uwagę na przyjemność odczuwaną w trakcie jazdy. Odnajduj pozycję najbardziej odpowiadającą Twoim upodobaniom.

Szukaj harmonii między ciałem i naturą. Jadąc na nartach wyczuwaj momenty odciążenia i przeciążenia nart. Likwiduj je odpowiednią kompensacją. Rozluźniaj się i kieruj uwagę na przyjemność odczuwaną w trakcie jazdy. Odnajduj pozycję najbardziej odpowiadającą Twoim upodobaniom.

Fun

Podstawą techniki fun jest kompensacja. Technika ta możliwa jest do stosowania wyłącznie na nartach mocno taliowanych.

Jest to najbardziej dynamiczna i najbardziej widowiskowa technika jazdy. Wymaga jednak od Ciebie dużej sprawności fizycznej.

Niewątpliwej przyjemności dodaje bezpośredni kontakt ciała ze śniegiem

Wykonaniu głębokiej kompensacji, towarzyszy mocne wychylenie w skręcie.

Staraj się jak najdłużej utrzymać to wychylenie w skręcie, tak żeby ślizg po śniegu rozpocząć jeszcze w dojeździe do linii spadku stoku.

W zależności od głębokości wychylenia i wykonanym dodatkowo ślizgiem ciała wewnątrz skrętu możemy podzielić skręty fun na: ślizgowy, łokieć, cztery łapki, body carving

Czucie głębokie

Zmysł czucia głębokiego odpowiada za to, w jaki sposób wiemy o ustawieniu naszych kończyn, napięciu mięśni bez patrzenia się na nie. Każdy zamykając oczy wie, w jaki sposób ułożone ma ręce i nogi. Dzięki receptorom umieszczonym w stawach i mięśniach możemy odnaleźć kolejne punkty naszego ciała w przestrzeni i stworzyć wewnętrzny jego obraz

Im więcej informacji w ten sposób do nas napływających będziemy w stanie odbierać, selekcjonować i reagować na nie, tym płynniej i swobodniej będziemy mogli kierować poprawnością wykonywanych ruchów, ich dynamiką, siłą i efektywnością. Ruchy te będą konkretniejsze i precyzyjniejsze, a tym samym wykonamy więcej pracy w krótszym czasie, przy mniejszym zużyciu energii. Lepsze czucie kinestetyczne pozwala na stosowanie lepszej techniki, zgodnej z indywidualnymi potrzebami wykonawcy. Jakość czucia kinestetycznego nie jest poprawialna z dnia na dzień, lecz jest wynikiem przebytych doświadczeń ruchowych, ich jakości i ilości w szkole, podczas zajęć z wychowania fizycznego, podczas treningów sportowych, ponad programowych zajęć ruchowych, zabaw podwórkowych, jak i mniej konwencjonalnych metod, medytacji i mentalnych sposobów kontroli zachowań fizycznych i psychicznych.

W narciarstwie zjazdowym czucie kinestetyczne nabiera szczególnej ważności, gdyż nie mamy tutaj możliwości obserwowania siebie w trakcie wykonywanego zjazdu. Można nagrać przejazd i odtwarzać go po zjeździe analizując przedstawioną technikę. Jadąc na nartach, jedynym monitorem przez nas osiągalnym do obserwowania własnego ciała i korekty w ten sposób zauważonych błędów, jest układ czucia kinestetycznego. Należy zwrócić uwagę ucznia na jego indywidualne, wewnętrzne możliwości obserwacji i korekty, uczyć go w ten sposób samokontroli i samodzielności w polepszaniu indywidualnych możliwości.

Ważnym elementem czucia kinestetycznego w technice narciarskiej jest czucie stopy, a szczególnie czucie stopą narty, jej ułożenia w trakcie jazdy i ustawienia reszty ciała w stosunku do poruszającej się narty. Stopa, z uwagi na łączenie narciarza z nartą jest kluczowym elementem w technikach narciarskich. Technika carvingowa szczególnie mocno podkreśla znaczenie odpowiedniego układania i czucia stopą narty, jak to wynika z analizy skrętu carvingowego - układanie nart, sterowanie ich dociskiem i wygięciem bezpośrednio wpływa na poprawność i jakość naszej jazdy. Do tego, w jaki sposób opieramy się stopami o podeszwę butów, a tym samym, w jaki sposób wywieramy nartą nacisk na podłoże - dopasowujemy resztę ciała, tak, aby działające na nasze ciało siły przekazywać nartom, nie walczyć z nimi, wykorzystywać je do sterowania wykonywanym skrętem. Masa, jaką dysponujemy w zupełności wystarcza na odpowiednie dociążenie nart. Idąc od stopy w górę, dzielimy ciało na resztę elementów: podudzie, kolana, biodra, plecy, ramiona, szyję, głowę. Uczymy czucia poszczególnych elementów, odnajdywania ich w przestrzeni. Wykonywanie ruchów tylko zaplanowanymi elementami, bez udziału sąsiednich. Uczymy np. ruszania stopą do przodu i tyłu, w stosunku do kolana, kończąc ruch w kolanie, bez ruszania udem i biodrem, lub ruszanie biodrem, bez ruszania ramionami. Stworzenie z własnego ciała swoistej "układanki" pozwoli nam na odpowiednie, zamierzone, kontrolowane i celowe "układanie" się ciałem w skręcie, co wyraźnie poprawia technikę jazdy.

Kontrolę ciała w nauczaniu narciarstwa należy rozpocząć od ćwiczeń wykonywanych w miejscu. Ćwiczenia te, powinny przedstawiać wszystkie możliwe do wykonania ruchy stopami, kolanami i biodrami, ich zakres i wpływ na krawędziowanie nart.

Zamykając oczy zwracamy szczególną uwagę na wrażenia przekazywane drogą czucia głębokiego. Wykorzystując ten fakt, dokładniej poznajemy możliwości tkwiące w świadomości każdego człowieka. Odłączając się od wrażeń wzrokowych, dokładniej wyczuwamy poszczególne punkty w stopie, zarówno w dolnej jak i wierzchniej jej części. Poprzez wychylenie się ciałem do przodu, do tyłu i na boki, sprawdzić można jak wpływa to no zwiększenie nacisku poszczególnych części stopy, punktów podporu ciała na podeszwę buta. Można też, zwiększając nacisk poszczególnych części stopy na podeszwę buta, sprawdzić jak wpłynie to na wychylenie sylwetki. O sensowności wykorzystania tej umiejętności w jeździe na nartach nie trzeba wspominać.

Podczas jazdy w skos stoku sprawdzać i kontrolować dynamikę występujących wrażeń czuciowych w stopie, ich obraz i wpływ na równowagę ciała i kontrolę przejazdu. Dopasowywać ruchy kolanami i biodrami do wykonywanej jazdy. Czuć i rozumieć potrzebę wykonywanych ruchów, ich wpływ na czucie i napięcie występujące w stopie i ich bezpośredni wpływ na wykonywany ślizg. Dozować zakres wykonanych ruchów do potrzeby sytuacji.

W trakcie jazdy na nartach należy unikać "wylatywania" przed palce i za pięty. Powoduje to podnoszenie się pięt lub palców w bucie, doprowadzając do odciążenia piętek lub dziobów nart, oderwania się ich od śniegu, dryfowania i w konsekwencji możliwość utraty kontroli nad wykonywanym skrętem. Odciążenia takie i dociążenia częściowe nart mogą być stosowane w skrętach sytuacyjnych, lub technikach sportowych celem przyśpieszenia jazdy, jednakże wymaga to dużej sprawności i wytrzymałości fizycznej.

Wewnętrzne i zewnętrzne części stopy, znajdujące się tam punkty podparcia ciała, na których docisk mamy wpływ, pomagają w ustawianiu nart na krawędziach.

Podczas pierwszych ślizgów w skręcie, należy zwracać uwagę na czucie oparcia na zewnętrznej stopie, jej wewnętrznej części i znajdujących się tam punktach podparcia ciała (paluch, wewnętrzna część śródstopia, wewnętrzna część pięty). Kontrolując w ten sposób ustawienie ciała, regulując nacisk poszczególnymi punktami stopy na podeszwę buta, wpływamy na zakrawędziowanie nart. Stabilność i kierunek wykonywanego ślizgu.

W momencie wyczucia i kontroli doznań płynących z zewnętrznej stopy, jej wewnętrznej części, do wykonywanego ślizgu na zewnętrznej narcie, jej wewnętrznej krawędzi, można dołożyć ślizg na wewnętrznej narcie, jej zewnętrznej krawędzi, oczywiście z całą gamą doznań płynących z wewnętrznej stopy, jej zewnętrznej części (paluszek, zewnętrzna część śródstopia, zewnętrzna część pięty).

Na tym etapie utrzymywania równowagi pomagamy sobie wychyleniami kolan i bioder do wewnątrz skrętu, górną część ciała, barki i ramiona staramy się prowadzić stabilnie, tak jak baletnica na linie, trzyma się drążka balastowego.

Podudzia powinny być zawieszone między językami i cholewkami butów. Cholewka butów narciarskich jedynie układa nam nogi z lekkim zgięciem w stawach skokowych i kolanowych. Nie możemy wisieć na językach, oparcie musimy czuć na całej stopie. Układ taki zwiększa ruchomość w stawach skokowych i kolanowych. Wypychanie stopy do przodu i opieranie się łydką na tyle buta, może być stosowane w technikach sportowych celem przyśpieszenia. Jazda z ciągłym oparciem się na cholewkach butów i siedzeniem na tyłach, lub wiszeniem na językach, powoduje zablokowanie kolan, utratę kontroli nad krawędziami nart, zakwasy w nogach i negatywne wrażenia z jazdy.

Kolana są najbardziej wrażliwe i najbardziej narażone na kontuzje. Od ich pracy zależy nowoczesna technika jazdy. Pochylanie kolan w stronę zamierzonego skrętu inicjuje jego wykonanie. Kolana są pierwszym "pedałem gazu", mini-regulatorem krawędziowania nart. Drugim "pedałem gazu" są biodra podążające zaraz za kolanami, zdecydowanie pogłębiające układ dośrodkowy ciała i ramiona wraz z głową. Docelowe wychylenie w skręcie carvingowym powinno być równe dla całego ciała. Tak jak równo stoimy, tak równo się wychylamy. W technikach funowych i sportowych idziemy jeszcze dalej, głową i barkami wyprzedzamy biodra. Porównując technikę carvingową do technik motorowych, otrzymujemy dwa układy: jeden to KTM, gdzie operuje się całym motorem i na wertepach częściej motor jest pod motocyklistą. Jest to technika biodrowa, najbardziej zbliżona do tradycyjnej. Stosują ją niemal wszyscy zawodnicy. Jest to technika gigantowa. Obecnie częściej się wyjeżdża na biodrze ze skrętu z powodu zbyt ostrego zaczepienia. Inaczej jest w formule pierwszej, super przygotowany tor, pusty i bezpieczny. Znasz trasę, masz dobrą przyczepność - możesz się rozpędzić. W skręcie układasz się biodrem i całą resztą ciała po wewnętrznej części motoru. Sam motor odsyłasz jak najdalej by miał lepszą przyczepność. Patrząc na cały układ - biodro dajemy na zewnątrz, a głowę i ramiona układamy jak najbliżej śniegu, stanowiąc tym samym przeciwwagę do wyrzucającej nas na zewnątrz siły odśrodkowej.

Bezpieczeństwo

Technika carvingowa, to technika świadomej jazdy. Wiemy jakie siły na nas działają, wiemy co dzieje się z nami w czasie jazdy, wiemy gdzie z jaką prędkością jedziemy, widzimy cały stok i kontrolujemy swoją jazdę. Obok postępowania według ogólnie znanego dekalogu narciarza (FIS) "Program Nauczania Narciarstwa Zjazdowego 2000" SITN - PZN

1. Wzgląd na inne osoby
Każdy narciarz powinien zachowywać się w taki sposób, aby nie stwarzać niebezpieczeństwa ani szkody dla innej osoby

2. Panowanie nad szybkością i sposobem jazdy
Narciarz powinien jeździć szybkością dostosowaną do swoich umiejętności oraz rodzaju i stanu trasy, i warunków atmosferycznych.

3. Wybór kierunku jazdy
Narciarz zjeźdzając z góry, dysponując większą możliwością wyboru trasy zjazdu musi ustalić taki tor jazdy, aby nie zagrażać narciarzowi przed nim jadącemu.

4. Wyprzedzanie
Wyprzedzać można zarówno po stronie dostokowej jak i odstokowej, po stronie lewej lub prawej, lecz w takiej odległości, która nie ograniczy wyprzedzanemu swobody.

5. Przejazd przez skrzyżowanie tras narciarskich
Narciarz zaczynając zjazd na trasie lub pólku narciarskim powinien sprawdzić patrząc w górę, w dół, czy nie sprowokuje tym niebezpieczeństwa dla siebie i innych. Identyczne postępowanie obowiązuje po każdym, nawet chwilowym zatrzymaniu się na trasie lub stoku.

6. Zatrzymanie się
Należy unikać zatrzymania się na trasie zjazdu, zwłaszcza w miejscach zwężeń i miejscach o ograniczonej widoczności. Po ewentualnym upadku narciarz winien usunąć się z toru jazdy możliwie jak najszybciej.

7. Podejście
Narciarz powinien podchodzić tylko poboczem trasy, a w przypadku złej widoczności powinien zejść zupełnie z trasy.Takie samo zachowanie obowiązuje narciarzy, którzy pieszo schodzą w dół.

8. Przestrzeganie znaków narciarskich
Każdy narciarz winien stosować się do znaków narciarskich ustawionych na trasach

9. Wypadki
W razie wypadku każdy, kto znajdzie się w pobliżu winien poszkodowanemu służyć pomocą.

10. Stwierdzenie tożsamości
Każdy, obojętnieczy sprawca wypadku, poszkodowany, czy też świadek muszą w razie wypadku podać swoje dane osobowe.

 

Powinniśmy mieć na względzie dodatkowe ostrzeżenia:

Wykańczając skręt patrz do góry
Znajdując się poniżej osoby jadącej z góry masz pierwszeństwo przejazdu, ale osoba jadąca zgóry nie koniecznie musi Cię widzieć, lub może Cię ominąć. Kontrolowanie tego, co dzieje się poniżej i powyżej Ciebie zapewni Ci i innym bezpieczeństwo.

Zasada prawej ręki
Jak w żeglarstwie - prawy hals ma pierwszeństwo. Jeżeli skręcasz w prawo i wykańczając skręt jedziesz w poprzeg stoku na wprost innego narciarza jadącego w lewą stronę, podkręć skręt i uciekaj do góry. Jeżeli jesteś z drugiej strony odpuść trochę i odjedź w dół. Razem unikniecie wówczas zderzenia czołowego.

Ślizg na biodrze wewnątrz skrętu jest bezpieczny
Jeżeli straciłeś równowagę i suniesz całym ciałem, po śniegu, wewnątrz skrętu, niczym się nie przejmuj. Czekaj ąż się bezpiecznie zatrzymasz, wstań i jedź dalej

Wylatywanie na zewnątrz skrętu jes niebezpieczne
Jest to najniebezpieczniejszy moment w skręcie. Siła odśrodkowa wyrzuca Cię ze skrętu, przelatujesz wówczas z rotacją całego ciała przez mocno dociśniętą do śniegu zewnętrzną nogę. Powolne narastanie napięcia na przeciążonej nodze może wcześniej doprowadzić do zwichnięcia kolana, niż wypięcia wiązania.

Kontrola jest podstawą przyjemności
Płaskie i szerokie stoki dają Ci przyjemność z jazdy. Strome stoki wymuszają hamowanie i zbędne przeciążenia. Każda przyjemność jest przyjemnością w momencie jej kontrolowania. Z chwilą utraty kontroli nad przyjemnością tracisz przyjemność.

Powstała w oparciu o wprowadzenie nart nowej generacji. Nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne, stosowanie nowych, trwalszych materiałów, perfekcyjna obróbka materiałów dotychczas stosowanych.

Fot. Maciej Feodorów        

Wszystko to, pozwoliło na skonstruowanie nowoczesnych nart...
 

Powstała w oparciu o wprowadzenie nart nowej generacji. Nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne, stosowanie nowych, trwalszych materiałów, perfekcyjna obróbka materiałów dotychczas stosowanych.

Wszystko to, pozwoliło na skonstruowanie nowoczesnych nart charakteryzujących się: 

• zmniejszoną sztywnością wzdłużną - narty mogą się głębiej wyginać, płyn niej dopasowując się do promienia skrętu wycinanego przez krawędzie nart, zgodnie z ich taliowaniem.
• zwiększoną sztywnością poprzeczną - dzioby i piętki nart mniej się wichrują, nie ześlizgują się, lepiej trzymają w trakcie wycinania skrętu.
• zmieniona geometria / talia / - skracając długość nart, zachowując odpowiednie ich sztywności, zwiększono głębokość taliowania nart.

Możliwość konstruowania nart o dowolnej sztywności i długości doprowadziło do uzyskania narty krótkiej, o sztywności narty długiej i geometrii bocznej krzywizny zbliżonej do promienia wykonywanych przez narciarza skrętów.

Zmieniło to radykalnie technikę jazdy na nartach!

Marek Ogorzałek

Pięć kroków do carvingu

Przed przystąpieniem do wykonania niżej wymienionych kroków, należy bardzo starannie dobrać miejsce, teren do ich postawienia.

Miejsce to powinno zapewniać nam przestrzeń i swobodę manewru. Być w miarę płaskie, pozwalające na swobodną i kontrolowaną jazdę na wprost, bez nadmiernego rozpędzania się.

Narty carvingowe

Narty carvingowe, to narty o zwiększonym, a w niektórych wypadkach, radykalnym taliowaniu. Wszystkie inne parametry i ich właściwości są temu podporządkowane.

Sztywność zgięciowa - zmniejszona - narta może się głębiej wyginać. W ten sposób łatwiej dopasowuje się do promienia skrętu wycinanego zgodnie z promieniem jej bocznej krzywizny.
 
Sztywność skrętna - zwiększona - dzioby i piętki nart nie okręcają się. Nie obślizgują się przy ustawianiu nart na krawędzi, pod kątem do płaszczyzny śniegu i dociśnięcia ich w środkowej części. W ten sposób skrócone narty lepiej trzymają na twardych sztucznie naśnieżonych stokach.
Pełna ostrość krawędzi na całej długości - narty tradycyjne, również były taliowane. Działanie jednak tego taliowania, wykorzystywane było, w drugiej części skrętu, w trakcie sterowania. Wywołanie skrętu odbywało się na płasko ustawionych, odciążonych nartach, w wyniku rotacyjnego impulsu skrętnego. Aby ułatwić moment wywołania skrętu, przody i tyły nart były tępione. Tym samym krawędzie i całe narty skrócone. Co za tym idzie, dzioby nart, które tak efektywnie potrafią wciąć się w śnieg i rozpocząć cięty skręt zostały zupełnie pominięte. Dobrzy narciarze, wyczuwający te braki kompensowali je dłuższymi nartami.

W nowej technice, cały skręt wycinany jest krawędzią i talią nart. Krawędzie są miejscem kontaktu nart ze śniegiem, i transformatorem ich właściwości. Dla tego dużą uwagę należy skierować na sposób ostrzenia i pełną długość naostrzonych krawędzi.

Dla dobrego trzymania i ślizgu nart, nie ważna jest tylko ostrość krawędzi, ale również ich struktura i smarowanie.

Szlifowanie końcowych części nart diamentem, ma duże znaczenie. Uzyskana w ten sposób: cyrkularna, łukowa, diagonalna struktura krawędzi robi te narty bardziej łagodnymi.
 

Geometria krawędzi:

ażeby nadać krawędziom większą skuteczność, ostrzy się je o 1 - 4 o ostrzej niż 90 o.

Aby ułatwić prowadzenie nart w skręcie, krawędzie po stronie zewnętrznej stromo opadają, natomiast patrząc od środka na zewnątrz są lekko ścięte na ukos.

Dla jazdy z ekstremalnym wychyleniem w skręcie przestawia się kąt ostrzenia nart o kilka stopni na zewnątrz ślizgu.

Taliowanie nart:

Głębokość i kształt taliowania jest najważniejszym tematem dla konstruktorów carvingowych nart. W chwili obecnej temat ten, jest ogromnym polem doświadczalnym, gdzie firmy narciarskie, szukają wciąż nowych rozwiązań. Od kształtu bocznej krzywizny narty, bezpośrednio zależy, zachowanie się nart w skręcie.

Od kształtu i szerokości dziobów nart, zależeć będzie rozpoczynanie skrętu. Łatwiejsze, bądź wymagające większego zaangażowania technicznego wcinanie narty w skręt. Kształt piętki, wpływać będzie na sterowanie i wykończenie skrętu. Narty stają się łatwiejsze, bądź trudniejsze w prowadzeniu. Dopasowywane są, w ten sposób, do prędkości i sposobu jazdy ich użytkowania.

Konstruktorzy, obok tradycyjnego taliowania proponują inne: eliptyczne, w kształcie "U", cykloidalne.

to carv - ciąć, wytłaczać, rzeźbić

carving - wycinanie skrętu w jeździe na nartach zgodnie z krzywizną bocznej krawędzi narty

skręt carvingowy - czysty skręt cięty, od początku do końca wycinany przez krawędzie nart, zgodnie z ich talią i wygięciem.

narty carvingowe - narty o radykalnie zmienionej formie geometrycznej:

szerokość dziobów nart powyżej 93 mm
szerokość środka nart pomiędzy 62 - 65 mm (wyjątek snowriders)
szerokość tyłów nart powyżej 88 mm

SKRĘT CARVINGOWY - to czysty skręt cięty. W całości wycinany przez krawędzie nart w skręcie zgodnym z ich talią i wygięciem.

Co takiego jest w nartach carvingowych. Czym różnią się one od nart tradycyjnych:

Zwiększoną sztywnością poprzeczną - narty lepiej trzymają, nie ześlizgują się z wycinanego toru przejazdu.
 
Zmniejszoną sztywnością wzdłużną - narty łatwiej wyginają się w skręcie, dopasowując się do wycinanego skrętu.
 
Wcięciem bocznym - taliowanie nart - różnica szerokości dziobów, piętek i środka narty. Parametry te zmieniają się w zależności od kształtu figury geometrycznej wpisanej w krawędź narty (okrąg, elipsa, cykloid, ...). Kształt ten bezpośrednio wpływa na zachowanie się nart w skręcie.
 
Promieniem bocznej krzywizny nart - jeżeli wartość tego promienia jest wartością mniejszą niż 30 m - to są to narty carvingowe. Wszystkie narty o promieniu bocznej krzywizny większym niż 30 m - to narty tradycyjne.
 
Długością - narty carvingowe są krótsze od nart tradycyjnych.

W zależności od przeznaczenia, narty carvingowe dzielimy na:

RACE CARVING R 18-28 m - narty sportowe, do jazdy na dużych i bardzo dużych prędkościach. Ich walorów najlepiej dostrzec można podczas bardzo szybkich i agresywnych zjazdów. Narty na dobrze przygotowane twarde stoki.
 
SLALOM CARVING R 11-16 m - narty sportowe, slalomowe. Uniwersalne narty również do fun carvingu.
 
FUN CARVING R 9-14 m - narty do ekstremalnego wykonywania skrętów z ciałem maksymalnie wychylonym do środka skrętu. Jazda na dużej prędkości z maksymalnym wykorzystaniem siły odśrodkowej i oparciu się na krawędziach nart. Narty uniwersalne na większość stoków. Narty uniwersalne technicznie.

INNOWACJE FUN CARVINGOWE R 6-10 m - fantastyczne narty do nauki carvingu, zabawa na śniegu, narty dla dzieci i młodzieży.
 
ALLROUND CARVING R 18-30 m - narty dla dobrze i bardzo dobrze jeżdżących narciarzy. narty uniwersalne, również dla tradycyjnej techniki. dla narciarzy preferujących jazdę ciętym śladem, jazdę ostrą agresywną. Narty najbardziej uniwersalne terenowo, zalecane na polskie stoki.
 
CROS CARVING R 18-26 m - narty podobnie jak allround carving przeznaczone dla dobrze i bardzo dobrze jeżdżących narciarzy do jazdy poza trasami.
 
EAZY CARVING R 16-25 m - narty dla uczących się i początkujących narciarzy. Ułatwiają wykonanie pierwszych skrętów. Jazda na małych i średnich prędkościach z lekkim opieraniem się na krawędziach nart. Narty uniwersalne terenowo, zalecane na polskie stoki.

W każdej z w/w grup nart carvingowych, wyróżnić można narty łatwiejsze, lub trudniejsze w prowadzeniu, łatwiej wchodzące lub wychodzące ze skrętu. Propozycje ze strony carvingu, dają nam, szeroką gamę nart i stwarzają możliwości wyboru i doboru odpowiedniego dla nas sprzętu. Propozycje przedstawiane przez firmy narciarskie dokładnie opisują, do jakiego rodzaju narciarstwa dane narty zostały skonstruowane. Daje to możliwość dokładniejszego, niż w nartach tradycyjnych, dopasowania ich do techniki i dynamiki jazdy przez narciarzy reprezentowanej.

Przy konstruowaniu nart carvingowych została odwrócona jedna z podstawowych zasad narciarstwa. To nie my swoją techniką jazdy dopasowujemy się do nart - to techniczne i konstrukcyjne parametry nart dopasowywane są do nas. Aby bardziej zrozumieć zasady funkcjonowania carvingu i różnice w stosunku do nart tradycyjnych, należy zwrócić uwagę na promień bocznej krzywizny narty - R. Zmniejszenie wartości tego promienia umożliwiło wykonanie ciętego skrętu. Ustawienie nart pod kątem do płaszczyzny śniegu, dociśnięcie nart do śniegu powodujące ich wygięcie (zgodne z taliowaniem), prowadzenie nart w ślizgu wzdłuż krawędzi. Narta sama wycina skręt zgodny z jej telią i wygięciem. Czym mniejszy promień - R, większy kąt ustawienia nart - tym większa możliwość wygięcia nart, co za tym idzie - skręt o mniejszym promieniu na nich wykonamy, a jazda stawać się będzie bardziej ekstremalna. Skręt wykonywany na tak ułożonych i prowadzonych nartach, pozwala na jazdę śladem ciętym, a co najważniejsze, maksymalne wykorzystanie siły odśrodkowej działającej na narciarza w skręcie. Siła ta jest podstawowym elementem i warunkiem funkcjonowania nowoczesnej techniki narciarskiej.

Dobór nart

Producenci sprzętu narciarskiego zasypują nas nowymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, oferując w kolejnych sezonach nowe produkty, kuszące i wyzywające. Wiele z tych nowinek, ma charakter czysto reklamowy, ale są i takie, które dają do myślenia, nie rzadko otwierając nam oczy na nowe rozwiązania w narciarstwie.

Każdy zadając pytanie - Jakie narty mam sobie kupić? - oczekuje konkretnej odpowiedzi. Pytanie to można porównać do pytania - Jaki samochód powinienem sobie kupić?

Najlepiej jest przejść się do salonu samochodowego, porozmawiać ze sprzedawcą: do czego służyć ma ten samochód, czego od niego się oczekuje, ile może kosztować. Pooglądać każdy z osobna, po dotykać, przejechać się nim i po przespanej nocy, wrócić tam i kupić.

Podobne zasady zaczynają obowiązywać w narciarstwie. Dobre zimowe wyposażenie narciarskie jest kosztowne, dla tego wyboru tego należy dokonać bardzo rozważnie.

Obecnie dostępne są publikacje, w których można poznać opinię testerów o wybranych modelach nart. Jest to jednak ocena wystawiona przez testerów, z którą w ostateczności możemy się nie zgodzić. Najlepiej jest samemu wziąć udział w teście, co może być kosztowne, lub wypożyczyć narty dla próby w szanującej się wypożyczalni, lub szkole narciarskiej, w której można wypróbować kilka par nart, pod okiem instruktora tłumaczącego w jaki sposób na danych nartach powinno się jeździć i czego się po nich spodziewać.

Nie kupuje się wówczas "kota w worku", lecz dokonuje świadomego wyboru.

Narty obecnie produkowane są w następujących grupach: RACE, FUN, CROSS, ALLROUND, EASY i INNOWACJE FUN CARVINGOWE. We wszystkich grupach znajdują się narty trudniejsze i łatwiejsze, podobnie jak w nartach tradycyjnych S, A, L. Daje nam to olbrzymi wachlarz wyboru właściwych nart dla siebie.

Możemy wybrać narty uniwersalne - do wszystkiego po trochu, lub zdecydować się na narty profesjonalne z danej grupy. Jeżeli fundusze pozwalają, optymalnie było by mieć kilka par nart. Do ścigania się, należałoby wybrać sobie narty przed samym startem, dopasowując promień nart do ustawionego przejazdu. Można też z góry nastawić się na narty gigantowe lub slalomowe. Ostatnio, narty slalomowe zaskoczyły chyba wszystkich, szczególnie tradycjonalistów. Najdumniejsza ostoja tradycji - narta slalomowa, jest obecnie uniwersalną nartą fun carvingowa. Dla techniki tradycyjnej zostaje allround carving. Do jazdy poza trasami cross carving. Innowacje fun carvingowe, to dobra zabawa, lecz szczególnie szybkie i skuteczne szkolenie carvingowe. Dla wszystkich chcących a bojących się easy carving.

Omawiając poszczególne grupy nart, nie będę wdawał się w szczegóły związane z parametrami nart, gdyż one się wciąż zmieniają.

Narty z grupy RACE podzielić można na gigantowe, race carvingowe, przechodzące ostatnio rewolucyjne zmiany narty slalomowe (zaliczane również do fun carvingu R 12 -16 m).

Wszystkie narty z tej grupy zaprojektowane są dla profesjonalnych narciarzy, aktywnie uczestniczących w zawodach. Do jazdy na dużych prędkościach, dynamicznie, agresywnie. Na stoki strome, twarde, dobrze przygotowane. Na polskich, dziurawych i nie przygotowanych stokach często pękają. Narty z tej grupy należy dobierać indywidualnie według zaleceń producenta.

Narty z grupy FUN CARVING (również SLALOM CARV) są to narty krótkie, o głębokim taliowaniu. Na stoki twarde, dobrze przygotowane. Najlepsze do zabawy w narciarstwo. Czysta jazda na krawędzi, zmrożony sztruksik na nich - to czyste szaleństwo.

Podobnie jak w poprzedniej grupie narty należy dobierać indywidualnie według zaleceń producenta.

Narty z grupy ALLROUND są nartami najbardziej zbliżonymi do nart tradycyjnych. W zależności od głębokości taliowania, znajdują się tutaj narty bardziej tradycyjne, lub bardziej carvingowe. Uniwersalne narty w każdym terenie dla dobrze jeżdżących narciarzy.

Narty z tej grupy należy dobierać według zaleceń producenta. Im narta bardziej taliowana, tym krótsza (okolice wzrostu), narta mniej taliowana - dłuższa (+ 10 cm wzrostu). Dla narciarzy dobrze jeżdżących dłuższa (+ 10 cm wzrostu), dla słabszych krótsza (okolice wzrostu)

Narty z grupy CROSS są nartami zbliżonymi do grupy allround, jednakże szerszymi na całej długości, co daje im większą wyporność, pomagającą w jeździe poza trasami. Narty na nieprzygotowane trasy, dzikie tereny. Można je stosować jako narty uniwersalne, do wszystkiego, szczególnie na polskie trasy.

Dobór podobnie jak w grupie allround.

Narty z grupy EASY łatwe, proste i przyjemne do stawiania pierwszych kroków. Idealne do nauki i delikatnej, "kobiecej" jazdy.

Narty z tej grupy dopasowywać do wzrostu

Narty z grupy INNOWACJE FUN CARVINGOWE - "śmieszne" ale ciekawe. Mało kto podchodzi do nich poważnie, a można na nich poważnie pojechać. Bardzo dobre narty, przyrządy szkoleniowe, uczące pokory, czucia stopy, zrównoważonej pozycji. Rewelacyjne do nauki carvingu, szczególnie dla osób mających kontakt z łyżwo - rolkami Bardzo fajna zabawa, praktyczna nauka.

Fun carving

Funcarving przeznaczony jest dla wszystkich szukających w narciarstwie maksimum przyjemności i wolności. Tutaj każdy sam może kształtować swój styl i sposób poruszania się na nartach. Nie trzeba "fantastycznie" dopasowywać się do wydumanych przez kogoś skrętów.

Tutaj jedziemy tak jak sobie jedziemy i wyglądamy tak jak sobie wyglądamy. Zaczynając od tego, że mając mocno zaczepione krawędzie, mając dużą możliwość ich wygięcia w skręcie i poruszania się na nich z wybraną prędkością, w wybranym kierunku, można zwiększać działającą na nasze ciało siłę odśrodkową i przeciwdziałać jej mocniejszym wychyleniem się w skręcie. Sprawia to możliwość dotykania dłonią, ręką, biodrem, całym ciałem śniegu. Co więcej, pozwala na sterowanie wykonywanym dotykiem i w ten sposób wpływanie na promień wykonywanego skrętu.

Na zdjęciu Marek Ogorzałek, fot. Jacek Ciszak

Oczywiście kije w takich sytuacjach są zbyteczne. Tutaj nie ma zasad, wąsko, szeroko, nisko, wysoko, rotować, nie rotować. Każdy powinien podczas ćwiczeń poznać możliwie pełny zakres swoich ruchów, zachowań i układów, rozważnie bądź z fantazją i zuchwalstwem stosować je i praktykować w ślizgu na krawędzi.

Bawić w fun carving może się każdy. Przedstawione tutaj skręty równoważne i z podporem otwierają przed nami świat zupełnie nowego narciarstwa. Możliwość odkrywania nowych wrażeń z tego co przecież już znamy, powinno zaciekawić każdego kreatywnego narciarza. Skręty równoważne, paluszki, czy skręt ślizgowy może wykonać każdy. Dosięg, łokieć, to już coś trudniejszego. Cztery łapki, body carving, to doznania dla najsprawniejszych i najbardziej wytrwałych narciarzy.

Na zdjęciu Marek Ogorzałek, fot. Jacek Ciszak

Dysponując pewnym już i stabilnym "zaczepieniem" krawędziami nart w śniegu, skręcając z wykorzystaniem siły odśrodkowej, wychylając się coraz głębiej do wewnątrz skrętu, możemy rozpocząć zabawę w fun carving. Pogłębianie wychylenia do wewnątrz skrętu jest reakcją na działającą na nas siłę odśrodkową. Dotykanie ręką śniegu stabilizuje przejazd, jak również podkreśla efektowność wykonywanej ewolucji. Dotknięcie ręką śniegu wykonane przez skłon w bok jest błędem.

Podstawą skrętów stosowanych w fun carvingu jest kompensacja. W zależności od dynamiki wykonywanego przejazdu zmienia się czas trwania i wartość siły odśrodkowej działającej na nasze ciało. Przyjmowane wówczas pozycje, będące wynikiem naszej reakcji na siłę odśrodkową, różnią się od siebie. Pozycje te są punktem wyjścia do klasyfikacji ewolucji fun carvingowych. 

Skręty z podporem

Uwaga skierowana jest na wykonanie dodatkowego ślizgu ręką wewnątrz wykonywanego skrętu. Ręce używane są do wykonania dodatkowego, trzeciego ślizgu (obok nart) wpływającego na równowagę i promień wykonywanego skrętu.

Paluszki, fot. Jacek Ciszak

Paluszki - jest skrętem szkolnym, podczas przekraczania linii spadku stoku asekurujemy się dotknięciem palcami rąk śniegu po wewnętrznej części skrętu.

Ślizgowy, fot. Jacek Ciszak

Ślizgowy - najczęściej stosowany, najpewniejszy, podstawowy skręt szkoleniowy. Wykonanie ślizgu podpierającego całą dłonią po wewnętrznej stronie skrętu. Stosowane w rękawicach wzmocnienia nadgarstków, w przyszłości krótkie ślizgi wyraźnie poprawią możliwości wpływania wykonywanym podporem na promień i stabilność skrętu.

Dosięg, fot. Jacek Ciszak

Dosięg - pierwszy skręt z ekstremalnego fun carvingu. Głębokie wychylenie do wewnątrz skrętu podkreślone jest dosięgiem ręki w kierunku osi skrętu.

Łokieć, fot. Jacek Ciszak

Łokieć - podobnie jak wyżej, do podkreślenia głębokiej pozycji w skręcie wykonuje się ślizg po śniegu całym przedramieniem po wewnętrznej części skrętu.

Kociak, fot. Jacek Ciszak

Kociak - "lądujemy na cztery łapy" do łokcia lub dosięgu dodajemy ślizg zewnętrzną ręką po śniegu w wewnętrznej części skrętu

Body carving, fot. Jacek Ciszak

Body carving - wykonując radykalnie głęboki wychył ciałem do wewnątrz skrętu, tracimy przyczepność nart ze śniegiem. Wykonujemy ślizg całym ciałem po śniegu, obracając się jednocześnie nogami w dół, wykorzystując siłę grawitacji wracamy na krawędzie nart i dalszą jazdę w skręcie.
 

Skręty równoważne

Uwaga skierowana jest na wykonanie perfekcyjnego ślizgu nart w skręcie. Ręce używane są do zachowania równowagi i balansu

1. Pędzlowanie - wykorzystanie ślizgu nart do wykonywania nogami krótkich, szybkich skrętów.

2. Wahadło - wychylaniem się całym ciałem do wewnątrz skrętu z możliwością oscylacji środka ciężkości ciała w stosunku do siły odśrodkowej w skręcie z możliwością pełnego wyprostu w momencie przekraczania linii spadku stoku.

3. Balans - wycinanie perfekcyjnych ślizgów na granicy utraty przyczepności nart ze śniegiem.

Technika tradycyjna

Tradycyjne narty zjazdowe są nartami długimi, twardymi i sztywnymi. Stosowane w ich budowie materiały i rozwiązania konstrukcyjne nie wystarczały do wyprodukowania "idealnej" narty, pozwalającej na jazdę śladem ciętym w każdych warunkach.  

Przody i tyły nart wichrują się, zmniejszając ich trzymanie w skręcie, szczególnie podczas dynamicznych zjazdów.

Konstrukcyjnie problem ten rozwiązano wydłużając pozorną długość nart o kilkanaście cm z przodu i kilka cm z tyłu. "Nadbudowa" ta daje odpowiednią sztywność nartom ostrym na długości wykorzystywanej przez narciarza, resztę z uwagi na rotację przodów i tyłów nart w stosunku do ich środka tępi się w celu wyeliminowania niepożądanych zakrawędziowań w trakcie wykonywanych skrętów.

Fot. Maciej Feodorów 

Wydłużanie nart rozwiązało problem odpowiedniej ich sztywności, ale i zmusza jednocześnie, do poruszania się na nartach ze "zbędnym bagażem" (około 20 - 25 cm narty), co niewątpliwie ma wpływ na technikę jazdy.

Wykonanie skrętu na nartach tradycyjnych opiera się na trzech elementach:

Przygotowanie skrętu - odpowiednie ustawienie się do rozpoczęcia skrętu

Rozpoczęcie skrętu - odciążenie nart i wprowadzenie ich w rotację

Sterowanie skrętem - dociążenie obracających się nart, szukanie oparcia na ich krawędziach

Droga I równoległa

Dla narciarzy przestawiających się z techniki tradycyjnej w sprzyjających warunkach terenowych.  

Przed przystąpieniem

do wykonania niżej wymienionych kroków, należy bardzo starannie dobrać miejsce, teren do ich postawienia. Miejsce to powinno zapewniać nam przestrzeń i swobodę manewru.

Być w miarę płaskie, pozwalające na swobodną i kontrolowaną jazdę na wprost, bez nadmiernego rozpędzania się.

Fot. Jacek Ciszak

Pierwszy krok

Ma na celu zrównoważone ustawienie nas na nartach i wyczucie nacisku poszczególnych części stóp na podeszwy butów, a tym samym nacisku poszczególnych części nart na śnieg. Stojąc w miejscu w pozycji zrównoważonej, szerokiej do jazdy na wprost lub w skos stoku, balansujemy tułowiem, pochylając się do przodu i odchylając się do tyłu, opieramy się na palcach, na piętach, czujemy oparcie na całej stopie, całej narcie. Cofamy i wypychamy kolejno stopy do tyłu i przodu pod kolanem, zmieniając ustawienie nart i punkt naszego nacisku na narty w stosunku do ich środka bocznego oporu. Pochylamy kolana do środka i na zewnątrz, ustawiając narty na krawędziach, opieramy się na nich. Ruchem nogi do przodu i tyłu próbujemy ślizgu na krawędziach nart bez ruszania się z miejsca. Ruszamy biodrami we wszystkich kierunkach badając ich wpływ na krawędziowanie nart.
 

Drugi krok

Ma na celu zapoznanie nas z geometrią nart i geometrią stoku. Wykonując ślizgi w skos stoku na krawędziach nart zapoznajemy się z promieniem wycinanego przez narty skrętu - geometria nart. W zależności od wycinanych kierunków ślizgów w stosunku do linii spadku stoku (siły grawitacji), rozpędzamy się lub hamujemy, poznając geometrię stoku. Ustawiamy narty w dół, pod skosem do linii spadku stoku, kierujemy kolana do stoku, zwiększając zakrawędziowanie nart. Narty ustawione na krawędziach, prawidłowo prowadzone wycinają w śniegu łuk zgodny z ich talią i wygięciem. Po krótkim zjeździe w dół stoku narty zaczynają podjeżdżać pod górę. Początkowo wykonujemy ślizgi na krawędzi dolnej narty, górną się podpierając, dochodząc do jazdy na krawędziach obu nart, nie przekraczamy linii spadku stoku. Obserwujemy wycięte na śniegu ślady i porównujemy je z talią nart. Ślizgi możemy wykonywać: wąsko - szeroko, wolno - szybko, na jednej - na obu nartach pod różnymi skosami do linii spadku stoku. Balansujemy kolanami i biodrami. Rozluźniamy całe ciało. Starajmy się nie przelatywać przez narty doprowadzając do ich ześlizgu. Dopasowujemy się do wycinanych przez narty okręgów wyczuwając geometrię ich przejazdu. Obserwujmy stok, wyszukując jego linie spodku oswajamy się z nowym "gazem i hamulcem".

Kontrola prędkości w skręcie:

Poruszając się w kierunku linii spadku stoku (w dół stoku) będziemy się rozpędzać. Poruszając się prostopadle i przeciwnie do niej (w górę stoku) hamować. Od długości dojazdu do linii spadku stoku i odjazdu od niej (promień nart) zależeć będzie nasze rozpędzanie się w skręcie. Od poruszania się w poprzek stoku i długości wykonanego podjazdu pod górę w końcowej części skrętu zależeć będzie wyhamowywanie, a tym samym kontrolowanie prędkości naszego przejazdu. Dłuższe narty z dłuższym promieniem skrętu, dłużej i dalej dojeżdżają do linii spadku stoku, bardziej się rozpędzając. Wymagają one dłuższego wyjazdu ze skrętu i podjazdu pod stok na szerszej trasie. Na naszych wąskich i zatłoczonych trasach jesteśmy zmuszeni, częściej niż na nartach mocno taliowanych, do tradycyjnego, ześlizgowego wyhamowywania prędkości. Kolejne kroki przedstawią nam, w jaki sposób siłę grawitacji, ściągającą nas w dół, rozłożyć na siłę odśrodkową działającą w skręcie. Kroki: III, IV, V uczą "zaczepiania" się krawędziami nart w śniegu i poruszania się w ślizgu wzdłuż ich krawędzi w skręcie, zgodnym z talią i wygięciem się nart. Stosowane tutaj ćwiczenia, szczególnie elementy jazdy kątowej, obok kontroli prędkości przejazdu, za zadanie mają: przesunięcie środka ciężkości ciała do wewnątrz skrętu, wymuszenie pozycji szerokiej, ustawienie narty zewnętrznej na krawędzi i wykorzystanie jej jako narty prowadzącej skręt, przejmującej siłę odśrodkową. Narta wewnętrzna jest nartą podpierającą i wyhamowującą. Taki układ prowadzenia skrętu, pozwala na wyczucie i późniejsze wykorzystanie siły odśrodkowej do sterowania promieniem skrętu, kierunkiem i prędkością przejazdu.
 

Trzeci krok - WARKOCZ

Jadąc na wprost wzdłuż linii spadku stoku, rozchylamy oba kolana na zewnątrz. Narty ustawione na zewnętrznych krawędziach, rozjeżdżają się. Po krótkim rozjeździe pochylamy kolana do wewnątrz. Narty ustawione na wewnętrznych krawędziach zaczynają się zjeżdżać. Wykonując warkocz, w momencie najszerszego ustawienia nóg, zachowujemy uzyskaną pozycję na wybranej narcie. Zwiększając nacisk na nią, kontynuujemy ślizg na jej krawędzi. W końcowej części wykonywanego w ten sposób skrętu doprowadzamy narty do układu równoległego, szerokiego.

warkocz, fot. Jacek Ciszak

Czwarty krok - SKRĘT Z ROZJAZDU

Jadąc w skos stoku, odchylamy górne kolano na zewnątrz, ustawiając nartę górną na zewnętrznej krawędzi. Po krótkim odjeździe, pochylamy kolano do wewnątrz (narta prowadzona jest w ślizgu na wewnętrznej krawędzi). Zwiększając nacisk na tak ustawioną nartę górną, rozpoczynamy ślizg na krawędzi w kierunku zamierzanego skrętu. Noga wewnętrzna spełnia rolę podpórki pomagającej wyczuć siłę odśrodkową. Kontrolując w ten sposób wewnętrzną krawędź zewnętrznej narty, przejmujemy nią zwiększającą się siłę odśrodkową, pogłębiamy pozycję dośrodkową biodrem, odblokowujemy kolano, którym sterujemy i kontrolujemy sposób zakrawędziowania i prowadzenia narty, co bezpośrednio wpływa na promień i kierunek wykonywanego skrętu. Doprowadzamy do jazdy w pozycji naturalnej szerokiej, zwiększamy prędkość i kontrolę przejazdu.
 

Piąty krok - SKRĘT CARVINGOWY

Z najazdu w skos stoku w pozycji szerokiej - pochylamy kolana do przodu w dół, ustawiamy narty na dolnych krawędziach. Zwiększając nacisk na nartę górną, jej wewnętrzną krawędź, rozpoczynamy ślizg na krawędzi w skręcie. Kontrolując wewnętrzną krawędź zewnętrznej narty, przejmujemy nią zwiększającą się siłę odśrodkową, pogłębiamy pozycję dośrodkową biodrem, odblokowujemy kolano, którym kontrolujemy sposób zakrawędziowania i prowadzenia narty. Zwiększamy prędkość i kontrolę przejazdu. Jeździmy na obu nartach, z dowolnym dociskiem wybranej narty.

Droga II - Kątowa

Dla narciarzy przestawiających się z techniki tradycyjnej w utrudnionych warunkach terenowych (zwiększone nachylenie stoku, duża ilość narciarzy... warunki nie pozwalające na swobodną kontrolowaną jazdę na wprost. Musimy wyhamowywać i kontrolować prędkość i kierunek ślizgu.).   
 
 

Przed przystąpieniem

do wykonania niżej wymienionych kroków, należy bardzo starannie dobrać miejsce, teren do ich postawienia. Miejsce to powinno zapewniać nam przestrzeń i swobodę manewru.

Być w miarę płaskie, pozwalające na swobodną i kontrolowaną jazdę na wprost, bez nadmiernego rozpędzania się.

Fot. Jacek Ciszak

Pierwszy krok

Ma na celu zrównoważone ustawienie nas na nartach i wyczucie nacisku poszczególnych części stóp na podeszwy butów, a tym samym nacisku poszczególnych części nart na śnieg. Stojąc w miejscu w pozycji zrównoważonej, szerokiej do jazdy na wprost lub w skos stoku, balansujemy tułowiem, pochylając się do przodu i odchylając się do tyłu, opieramy się na palcach, na piętach, czujemy oparcie na całej stopie, całej narcie. Cofamy i wypychamy kolejno stopy do tyłu i przodu pod kolanem, zmieniając ustawienie nart i punkt naszego nacisku na narty w stosunku do ich środka bocznego oporu. Pochylamy kolana do środka i na zewnątrz, ustawiając narty na krawędziach, opieramy się na nich. Ruchem nogi do przodu i tyłu próbujemy ślizgu na krawędziach nart bez ruszania się z miejsca. Ruszamy biodrami we wszystkich kierunkach badając ich wpływ na krawędziowanie nart.
 

Drugi krok

Ma na celu zapoznanie nas z geometrią nart i geometrią stoku. Wykonując ślizgi w skos stoku na krawędziach nart zapoznajemy się z promieniem wycinanego przez narty skrętu - geometria nart. W zależności od wycinanych kierunków ślizgów w stosunku do linii spadku stoku (siły grawitacji), rozpędzamy się lub hamujemy, poznając geometrię stoku. Ustawiamy narty w dół, pod skosem do linii spadku stoku, kierujemy kolana do stoku, zwiększając zakrawędziowanie nart. Narty ustawione na krawędziach, prawidłowo prowadzone wycinają w śniegu łuk zgodny z ich talią i wygięciem. Po krótkim zjeździe w dół stoku narty zaczynają podjeżdżać pod górę. Początkowo wykonujemy ślizgi na krawędzi dolnej narty, górną się podpierając, dochodząc do jazdy na krawędziach obu nart, nie przekraczamy linii spadku stoku. Obserwujemy wycięte na śniegu ślady i porównujemy je z talią nart. Ślizgi możemy wykonywać: wąsko - szeroko, wolno - szybko, na jednej - na obu nartach pod różnymi skosami do linii spadku stoku. Balansujemy kolanami i biodrami. Rozluźniamy całe ciało. Starajmy się nie przelatywać przez narty doprowadzając do ich ześlizgu. Dopasowujemy się do wycinanych przez narty okręgów wyczuwając geometrię ich przejazdu. Obserwujmy stok, wyszukując jego linie spodku oswajamy się z nowym "gazem i hamulcem".

Kontrola prędkości w skręcie:

Poruszając się w kierunku linii spadku stoku (w dół stoku) będziemy się rozpędzać. Poruszając się prostopadle i przeciwnie do niej (w górę stoku) hamować. Od długości dojazdu do linii spadku stoku i odjazdu od niej (promień nart) zależeć będzie nasze rozpędzanie się w skręcie. Od poruszania się w poprzek stoku i długości wykonanego podjazdu pod górę w końcowej części skrętu zależeć będzie wyhamowywanie, a tym samym kontrolowanie prędkości naszego przejazdu. Dłuższe narty z dłuższym promieniem skrętu, dłużej i dalej dojeżdżają do linii spadku stoku, bardziej się rozpędzając. Wymagają one dłuższego wyjazdu ze skrętu i podjazdu pod stok na szerszej trasie. Na naszych wąskich i zatłoczonych trasach jesteśmy zmuszeni, częściej niż na nartach mocno taliowanych, do tradycyjnego, ześlizgowego wyhamowywania prędkości. Kolejne kroki przedstawią nam, w jaki sposób siłę grawitacji, ściągającą nas w dół, rozłożyć na siłę odśrodkową działającą w skręcie. Kroki: III, IV, V uczą "zaczepiania" się krawędziami nart w śniegu i poruszania się w ślizgu wzdłuż ich krawędzi w skręcie, zgodnym z talią i wygięciem się nart. Stosowane tutaj ćwiczenia, szczególnie elementy jazdy kątowej, obok kontroli prędkości przejazdu, za zadanie mają: przesunięcie środka ciężkości ciała do wewnątrz skrętu, wymuszenie pozycji szerokiej, ustawienie narty zewnętrznej na krawędzi i wykorzystanie jej jako narty prowadzącej skręt, przejmującej siłę odśrodkową. Narta wewnętrzna jest nartą podpierającą i wyhamowującą. Taki układ prowadzenia skrętu, pozwala na wyczucie i późniejsze wykorzystanie siły odśrodkowej do sterowania promieniem skrętu, kierunkiem i prędkością przejazdu.
 

Trzeci krok - SKRĘT Z PÓŁPŁUGU

Marek Ogorzałek, fot. Jacek Ciszak

Jadąc w skos stoku, na wewnętrznej krawędzi dolnej narty, odsuwamy nartę górną do pozycji półpłużnej. W celu rozpoczęcia skrętu górną część ciała (od bioder w górę) pochylamy na górną nartę. W trakcie wykonywania skrętu znaczenia nabiera praca zewnętrznym kolanem i wprowadzanie zewnętrznej narty na wewnętrzną krawędź. Wraz ze zwiększaniem czucia ślizgu na krawędzi narty zewnętrznej, przejmujemy nią zwiększającą się siłę odśrodkową i z jej pomocą doprowadzamy nartę wewnętrzną do układu równoległego. Narta zewnętrzna jest nartą prowadzącą, wycinającą skręt. Narta wewnętrzna prowadzona w układzie kątowym spełnia dwie funkcje:

• podpórki zastępującej siłę odśrodkową wyraźnie już wyczuwaną, szczególnie poprzekroczeniu linii spadku stoku,
• hamulca, kontrolującego prędkość przejazdu.

Staramy się skracać jazdę w układzie kątowym, doprowadzając do jazdy na krawędziach nart w układzie równoległym, szerokim.
 

Czwarty krok - SKRĘT Z POSZERZENIA KĄTOWEGO

Z najazdu w skos stoku, utrzymując ślizg na wewnętrznej krawędzi dolnej narty, odstawiamy nartę górną do półpługu. W momencie dotknięcia nią śniegu, ustawiamy ją na wewnętrznej krawędzi i rozpoczynamy na niej ślizg w skręcie. Zwiększając prędkość i siłę odśrodkową, pogłębiamy pozycję dośrodkową biodrem, odblokowujemy zewnętrzne kolano, którym kontrolujemy sposób zakrawędziowania i prowadzenia narty zewnętrznej, co bezpośrednio wpływa na promień i kierunek wykonywanego skrętu. Narty staramy się prowadzić w pozycji równoległej, szerokiej podczas wykonywania całego skrętu. Przechodzimy w ten sposób do skrętu z POSZERZENIA RÓWNOLEGŁEGO, którego wykonanie różni się od poprzedniego jedynie równoległym odstawieniem narty górnej w momencie rozpoczęcia skrętu.
 

Piąty krok - SKRĘT CARVINGOWY

Z najazdu w skos stoku - pochylamy kolana do przodu w dół, ustawiając narty na dolnych krawędziach. Zwiększamy nacisk na nartę górną, jej wewnętrzną krawędź, rozpoczynając ślizg na krawędzi w skręcie. Kontrolując wewnętrzną krawędź zewnętrznej narty, przejmujemy nią zwiększającą się siłę odśrodkową. Pogłębiamy pozycję dośrodkową biodrem, odblokowujemy kolano, którym kontrolujemy sposób zakrawędziowania i prowadzenia narty. Jeździmy na obu nartach w pozycji naturalnej, szerokiej, z dowolnym dociskiem wybranej narty w kolejnych fazach skrętu.

Droga III - Podstawowa

Dla osób uczących się jeździć na nartach.  

Przed przystąpieniem

do wykonania niżej wymienionych kroków, należy bardzo starannie dobrać miejsce, teren do ich postawienia. Miejsce to powinno zapewniać nam przestrzeń i swobodę manewru.

Być w miarę płaskie, pozwalające na swobodną i kontrolowaną jazdę na wprost, bez nadmiernego rozpędzania się.

Fot. Jacek Ciszak

Pierwszy krok

Ma na celu zrównoważone ustawienie nas na nartach i wyczucie nacisku poszczególnych części stóp na podeszwy butów, a tym samym nacisku poszczególnych części nart na śnieg. Stojąc w miejscu w pozycji zrównoważonej, szerokiej do jazdy na wprost lub w skos stoku, balansujemy tułowiem, pochylając się do przodu i odchylając się do tyłu, opieramy się na palcach, na piętach, czujemy oparcie na całej stopie, całej narcie. Cofamy i wypychamy kolejno stopy do tyłu i przodu pod kolanem, zmieniając ustawienie nart i punkt naszego nacisku na narty w stosunku do ich środka bocznego oporu. Pochylamy kolana do środka i na zewnątrz, ustawiając narty na krawędziach, opieramy się na nich. Ruchem nogi do przodu i tyłu próbujemy ślizgu na krawędziach nart bez ruszania się z miejsca. Ruszamy biodrami we wszystkich kierunkach badając ich wpływ na krawędziowanie nart.
 

Drugi krok

Ma na celu zapoznanie nas z geometrią nart i geometrią stoku. Wykonując ślizgi w skos stoku na krawędziach nart zapoznajemy się z promieniem wycinanego przez narty skrętu - geometria nart. W zależności od wycinanych kierunków ślizgów w stosunku do linii spadku stoku (siły grawitacji), rozpędzamy się lub hamujemy, poznając geometrię stoku. Ustawiamy narty w dół, pod skosem do linii spadku stoku, kierujemy kolana do stoku, zwiększając zakrawędziowanie nart. Narty ustawione na krawędziach, prawidłowo prowadzone wycinają w śniegu łuk zgodny z ich talią i wygięciem. Po krótkim zjeździe w dół stoku narty zaczynają podjeżdżać pod górę. Początkowo wykonujemy ślizgi na krawędzi dolnej narty, górną się podpierając, dochodząc do jazdy na krawędziach obu nart, nie przekraczamy linii spadku stoku. Obserwujemy wycięte na śniegu ślady i porównujemy je z talią nart. Ślizgi możemy wykonywać: wąsko - szeroko, wolno - szybko, na jednej - na obu nartach pod różnymi skosami do linii spadku stoku. Balansujemy kolanami i biodrami. Rozluźniamy całe ciało. Starajmy się nie przelatywać przez narty doprowadzając do ich ześlizgu. Dopasowujemy się do wycinanych przez narty okręgów wyczuwając geometrię ich przejazdu. Obserwujmy stok, wyszukując jego linie spodku oswajamy się z nowym "gazem i hamulcem".

Kontrola prędkości w skręcie:

Poruszając się w kierunku linii spadku stoku (w dół stoku) będziemy się rozpędzać. Poruszając się prostopadle i przeciwnie do niej (w górę stoku) hamować. Od długości dojazdu do linii spadku stoku i odjazdu od niej (promień nart) zależeć będzie nasze rozpędzanie się w skręcie. Od poruszania się w poprzek stoku i długości wykonanego podjazdu pod górę w końcowej części skrętu zależeć będzie wyhamowywanie, a tym samym kontrolowanie prędkości naszego przejazdu. Dłuższe narty z dłuższym promieniem skrętu, dłużej i dalej dojeżdżają do linii spadku stoku, bardziej się rozpędzając. Wymagają one dłuższego wyjazdu ze skrętu i podjazdu pod stok na szerszej trasie. Na naszych wąskich i zatłoczonych trasach jesteśmy zmuszeni, częściej niż na nartach mocno taliowanych, do tradycyjnego, ześlizgowego wyhamowywania prędkości. Kolejne kroki przedstawią nam, w jaki sposób siłę grawitacji, ściągającą nas w dół, rozłożyć na siłę odśrodkową działającą w skręcie. Kroki: III, IV, V uczą "zaczepiania" się krawędziami nart w śniegu i poruszania się w ślizgu wzdłuż ich krawędzi w skręcie, zgodnym z talią i wygięciem się nart. Stosowane tutaj ćwiczenia, szczególnie elementy jazdy kątowej, obok kontroli prędkości przejazdu, za zadanie mają: przesunięcie środka ciężkości ciała do wewnątrz skrętu, wymuszenie pozycji szerokiej, ustawienie narty zewnętrznej na krawędzi i wykorzystanie jej jako narty prowadzącej skręt, przejmującej siłę odśrodkową. Narta wewnętrzna jest nartą podpierającą i wyhamowującą. Taki układ prowadzenia skrętu, pozwala na wyczucie i późniejsze wykorzystanie siły odśrodkowej do sterowania promieniem skrętu, kierunkiem i prędkością przejazdu.  

Fot. Maciej Feodorów

Trzeci krok 

Jazda pługiem w linii spadku stoku - regulowanie prędkości rozszerzaniem piętek nart. Pierwsze zmiany kierunku jazdy pługiem - na zasadzie ?przelewania wody? (dwie beczki - jedna pusta, druga z wodą, która będzie prędzej na dole). Przelewamy wodę ramionami bez ruszania bioder, a tym samym nie zmieniamy zakrawędziowania nart ustawionych na wewnętrznych krawędziach. Narta obciążona wyprzedza lżejszą i w ten sposób zakręca. Jest to drugi skuteczny hamulec oraz sposób kontroli prędkości na stokach o małym nachyleniu. (pozycja płużna).
 

Czwarty krok

Fot. Maciej Feodorów 

Skręty pługiem - połączenie kroku trzeciego z drugim. Ważnym elementem tej ewolucji jest wyjazd ze skrętu na wewnętrznej krawędzi narty zewnętrznej i przejście w ten sposób do jazdy w skos stoku na nartach ustawionych równolegle. Jest to trzeci sposób regulowania prędkości. W zależności od tego w którym momencie wykonywanego skrętu narta zewnętrzna, ruchem kolana do wewnątrz, zostanie ustawiona na krawędzi, na szybszej lub wolniejszej prędkości wejdziemy w ślizg na jej krawędzi w przeciwnym kierunku do rozpoczętego skrętu

Piąty krok

Fot. Maciej Feodorów 

Skręty półpługiem - ostatni, najdłuższy krok w tej części. Ważnym elementem tej ewolucji jest płynne przejście z jazdy oporowej, ślizgowej, do jazdy na krawędzi. Jadąc w skos stoku, na wewnętrznej krawędzi dolnej narty, odsuwamy nartę górną do pozycji półpłużnej. W celu rozpoczęcia skrętu górną część ciała (od bioder w górę) pochylamy na górną nartę jak w zmianie kierunku jazdy pługiem.

W trakcie nauczania skrętu znaczenia nabiera praca zewnętrznym kolanem i prowadzenie narty na krawędzi. Narta wewnętrzna spełnia rolę podpórki zastępującej siłę odśrodkową wyraźnie już wyczuwaną, szczególnie po przekroczeni linii spadku stoku. Wraz ze zwiększaniem czucia ślizgu na krawędzi narty zewnętrznej, przejmowanie nią większej siły odśrodkowej i za jej pomocą doprowadzanie narty wewnętrznej do układu równoległego. W trakcie nauki skracać jazdę śladem ślizgowym, w układzie kątowym, doprowadzając do jazdy na krawędziach nart w układzie równoległym w całym skręcie, tam gdzie jest to możliwe.

Droga IV - Shortowa

Dla osób bawiących się shortami. Shorty są nartami bardzo krótkimi i mocno taliowanym. Z uwagi na ich mały opór boczny, poruszają się bezproblemowo we wszystkich kierunkach. Podobnie jak łyżwy i łyżworolki. bardzo szybko "uciekają spod nas". Z uwagi na bardzo podobny zakres ruchów i wrażeń ruchowych łyżwy i łyżwo rolki, są bardzo dobrą pomocą dydaktyczną. W celu zapewnienia komfortu równowagi wskazane jest, aby ćwiczenia początkowe wykonać przy wsparciu instruktora lub kijów narciarskich.   
 
 

Przed przystąpieniem

do wykonania niżej wymienionych kroków, należy bardzo starannie dobrać miejsce, teren do ich postawienia. Miejsce to powinno zapewniać nam przestrzeń i swobodę manewru.

Być w miarę płaskie, pozwalające na swobodną i kontrolowaną jazdę na wprost, bez nadmiernego rozpędzania się.

Fot. Jacek Ciszak

Pierwszy krok

Ma na celu zrównoważone ustawienie nas na nartach i wyczucie nacisku poszczególnych części stóp na podeszwy butów, a tym samym nacisku poszczególnych części nart na śnieg. Stojąc w miejscu w pozycji zrównoważonej, szerokiej do jazdy na wprost lub w skos stoku, balansujemy tułowiem, pochylając się do przodu i odchylając się do tyłu, opieramy się na palcach, na piętach, czujemy oparcie na całej stopie, całej narcie. Cofamy i wypychamy kolejno stopy do tyłu i przodu pod kolanem, zmieniając ustawienie nart i punkt naszego nacisku na narty w stosunku do ich środka bocznego oporu. Pochylamy kolana do środka i na zewnątrz, ustawiając narty na krawędziach, opieramy się na nich. Ruchem nogi do przodu i tyłu próbujemy ślizgu na krawędziach nart bez ruszania się z miejsca. Ruszamy biodrami we wszystkich kierunkach badając ich wpływ na krawędziowanie nart.
 

Drugi krok

Ma na celu zapoznanie nas z geometrią nart i geometrią stoku. Wykonując ślizgi w skos stoku na krawędziach nart zapoznajemy się z promieniem wycinanego przez narty skrętu - geometria nart. W zależności od wycinanych kierunków ślizgów w stosunku do linii spadku stoku (siły grawitacji), rozpędzamy się lub hamujemy, poznając geometrię stoku. Ustawiamy narty w dół, pod skosem do linii spadku stoku, kierujemy kolana do stoku, zwiększając zakrawędziowanie nart. Narty ustawione na krawędziach, prawidłowo prowadzone wycinają w śniegu łuk zgodny z ich talią i wygięciem. Po krótkim zjeździe w dół stoku narty zaczynają podjeżdżać pod górę. Początkowo wykonujemy ślizgi na krawędzi dolnej narty, górną się podpierając, dochodząc do jazdy na krawędziach obu nart, nie przekraczamy linii spadku stoku. Obserwujemy wycięte na śniegu ślady i porównujemy je z talią nart. Ślizgi możemy wykonywać: wąsko - szeroko, wolno - szybko, na jednej - na obu nartach pod różnymi skosami do linii spadku stoku. Balansujemy kolanami i biodrami. Rozluźniamy całe ciało. Starajmy się nie przelatywać przez narty doprowadzając do ich ześlizgu. Dopasowujemy się do wycinanych przez narty okręgów wyczuwając geometrię ich przejazdu. Obserwujmy stok, wyszukując jego linie spodku oswajamy się z nowym "gazem i hamulcem".

Kontrola prędkości w skręcie:

Poruszając się w kierunku linii spadku stoku (w dół stoku) będziemy się rozpędzać. Poruszając się prostopadle i przeciwnie do niej (w górę stoku) hamować. Od długości dojazdu do linii spadku stoku i odjazdu od niej (promień nart) zależeć będzie nasze rozpędzanie się w skręcie. Od poruszania się w poprzek stoku i długości wykonanego podjazdu pod górę w końcowej części skrętu zależeć będzie wyhamowywanie, a tym samym kontrolowanie prędkości naszego przejazdu. Dłuższe narty z dłuższym promieniem skrętu, dłużej i dalej dojeżdżają do linii spadku stoku, bardziej się rozpędzając. Wymagają one dłuższego wyjazdu ze skrętu i podjazdu pod stok na szerszej trasie. Na naszych wąskich i zatłoczonych trasach jesteśmy zmuszeni, częściej niż na nartach mocno taliowanych, do tradycyjnego, ześlizgowego wyhamowywania prędkości. Kolejne kroki przedstawią nam, w jaki sposób siłę grawitacji, ściągającą nas w dół, rozłożyć na siłę odśrodkową działającą w skręcie. Kroki: III, IV, V uczą "zaczepiania" się krawędziami nart w śniegu i poruszania się w ślizgu wzdłuż ich krawędzi w skręcie, zgodnym z talią i wygięciem się nart. Stosowane tutaj ćwiczenia, szczególnie elementy jazdy kątowej, obok kontroli prędkości przejazdu, za zadanie mają: przesunięcie środka ciężkości ciała do wewnątrz skrętu, wymuszenie pozycji szerokiej, ustawienie narty zewnętrznej na krawędzi i wykorzystanie jej jako narty prowadzącej skręt, przejmującej siłę odśrodkową. Narta wewnętrzna jest nartą podpierającą i wyhamowującą. Taki układ prowadzenia skrętu, pozwala na wyczucie i późniejsze wykorzystanie siły odśrodkowej do sterowania promieniem skrętu, kierunkiem i prędkością przejazdu. 

Trzeci krok

Krótkie narty można bardzo łatwo obracać we wszystkich kierunkach, dlatego ze skręcaniem i przekraczaniem linii spadku stoku nie ma tutaj problemów, wręcz przeciwnie, należy sobie ten moment utrudnić. Gwałtowne obrócenie nart powoduje ich ześlizg i zachwianie trudno utrzymywanej równowagi. Jedynym ratunkiem w szukaniu stabilności podczas wykonywania pierwszych skrętów jest szeroka pozycja i oparcie się na krawędzi narty zewnętrznej. Poruszająca się do przodu, ustawiona na krawędzi i dociśnięta do śniegu narta zewnętrzna, szybko pokazuje promień wykonywanego przez nią skrętu. W wyczuciu kręcenia narty zewnętrznej bardzo przydatna jest narta wewnętrzna, prowadząc ją płasko podpieramy sie na niej łatwiej utrzymując równowagę. Na tym etapie nie stabilnej jeszcze jazdy, pomocne są dodatkowe punkty stabilizacji: kijki narciarskie, trzymanie się tyczki, kijów prowadzonych przez zaufaną osobę, instruktora.
 

Czwarty krok

Samodzielne już poruszanie się i skręcanie na krawędzi narty zewnętrznej udoskonalamy przez wprowadzanie do skrętu narty wewnętrznej. Wyczuwając geometrię poruszania się nart na krawędziach w skręcie, zwiększamy nacisk na nie. Mocniejsze opieranie się na krawędziach nart pozwala nam na przejmowanie większej siły odśrodkowej.
 

Piąty krok

Zwiększamy prędkość i wychylenie w skręcie. Jeździmy wąsko - szeroko, nisko - wysoko. Pozostajemy przy zabawie z shortami lub zmieniamy je na narty dłuższe z grupy fun.